مدرسه علمیه حضرت قاسم بن الحسن(ع) تهران

چکیده تحقیق:دیدگاه­های امام سجاد علیه السلام در مناجات المعتصمین

نیازمندی انسان به عنوان یک مخلوق، او را وا می­دارد تا به دنبال راهی برای درخواست حاجات خویش از آستان قادر متعال باشد. یکی از این روش­ها، «دعا و مناجات» است. «مناجات خمسه عشره» نیز که از زبان مبارک امام سجاد علیه السلام صادر گشته و دارای ارزش فراوان محتوایی و اعتبار سندی است، یکی از مناجات­های آن جناب است. «مناجات المعتصمین» یکی از این مناجات­های عرفانی است که در زمینه «پناه بردن به خدا» ارائه شده است. امام سجاد علیه السلام در ابتدای این مناجات، ویژگیهای معتصَم و معتصِمین را بیان کرده، سپس متعلّقات اعتصام و آثار اعتصام را بیان می­کنند. از نظر آن جناب عزت، قدرت، عفو، صفح و مهر خداوند متعال متعلق اعتصام­اند. از همین رو، آن بزرگوار برخی از این اوصاف الهی را واسطه درخواست خویش نموده و به آثار مهم پناه بردن به خداوند اشاره می­کنند که از جملة آنها سلامت و امنیت و آرامش معتصمین است و در نهایت درخواست­هایشان را در مقام اعتصام، از حق تعالی مطرح می­سازند. مسئله پناه بردن انسانها به خدا و فوایدی که در این اعتصام نهفته است از مباحث عرفانی و مهم است که در لابه­لای متون دینی به ندرت مطرح شده است و یکی از امتیازات مهم این مناجات؛ یعنی خمسه عشره اشتمال آن بر مبحث اعتصام است که یکی از مناجات­های امام معصوم را به صورت دقیق، صریح و کامل به خود اختصاص می­دهد. داده­های اولیه این تحقیق با استفاده از روش کتابخانه­ای گردآوری شده و با روش توصیفی ـ تحلیلی تدوین شده است.

استاد راهنما: سرکار خانم فریبا شهیدی­فر

استاد داور: آقای علی­اکبر رضایی صورآبادی

پژوهشگر: سمیه شیخ بوجانی

جهت مطالعه کامل این تحقیق به مدرسه حضرت قاسم بن الحسن(ع) مراجعه فرمایید.

چکیده تحقیق: دیدگاه های امام سجاد علیه السلام در: مناجات الخائفین

یکی از مهم ترین راه های ارتباط بین خالق هستی و انسان، دعا و مناجات است. مناجات یکی از اقسام دعاست و به حالتی گفته می شود که انسان با خدای خویش به نجوی می نشیند. در فرهنگ اصیل اسلامی، گزاره های تربیتی فراوانی در قالب دعا و مناجات بیان شده است. یکی از مهم ترین و ارزشمندترین مناجات های رسیده از اهل بیت علیهم السلام، مناجات خمسه عشره است. این مناجات از زبان مبارک امام سجاد علیه السلام صادر شده است و مشتمل بر پانزده محورِ در خور توجه و پر محتوی است. این مناجات علاوه بر اعتبار محتوایی، دارای اعتبار سندی نیز می باشد. از مهم ترین فرازهای این مناجات نورانی، “مناجات الخـائفـیـن” است. مسأله ی «خوف» از آن جهت که از مراحل اصلی سلوک اخلاقی به شمار می رود، دارای ارزش فراوانی است. در واقع، خوف به معنای ناراحتی و ترس درونی از مجازاتی است که انسان به خاطر ارتکاب گناه یا تقصیر در طاعات، انتظارش را دارد. حضرت امام سجاد علیه السلام در این مناجات شریف، گناه، سوء عاقبت، ظلم، مرگ، خشم الهی و… را از متعلَّقات خوف معرفی می نمایند. آن جناب، معرفت الهی، تفکّر در شدت عذاب، توجه به عاقبت گذشتگان را از مهم ترین عوامل خوف و بی ایمانی و امید کاذب را از مهم ترین موانع خوف بر می شمارند. از دیدگاه ایشان، خوف دارای مراتبی چون: خوف عامه، خاصه، اخصّ و اولیاء الله است. از نظر امام، خوف از زاویه دیگری به ممدوح و مذموم قابل تقسیم است. حضرت امام، ایمان قلبی، اخلاص، اشتیاق به وصال و… را از مهم ترین ویژگی های خائفین و عمل نیکو، عبرت آموزی و امید داشتن به رحمت الهی را از ثمرات شیرین خوف می دانند. حاصل آنکه امام سجاد علیه السلام در این مناجات به بهترین نحو به تبیین موضوع اخلاقی و تربیتی خوف پرداخته اند و به رغم اینکه خود عصمت داشته و از گناه بری هستند آن را چراغ روشنی برای هدایت انسان های حقیقت جو قرار داده اند . روش گردآوری داده های اولیه در این تحقیق، کتابخانه ای و روش داده پردازی و تدوین، توصیفی ـ تحلیلی است.

استاد راهنما: سرکار خانم فریبا شهیدی فر

پژوهشگر: زهرا بابایی

جهت مطالعه کامل این تحقیق به مدرسه حضرت قاسم بن الحسن(ع) مراجعه فرمایید.

سایه ات از سر من کم نشود سایه سر

پدر عزیز

ای ریشه درخت زندگانی

روزت مبارک

آقای دولابی:

می‌گویند پسری در خانه خیلی شلوغ‌کاری کرده بود. همه‌ی اوضاع را به هم ریخته بود.وقتی پدر وارد شد، مادر شکایت او را به پدرش کرد.
پدر که خستگی و ناراحتی بیرون را هم داشت، شلاق را برداشت.
پسر دید امروز اوضاع خیلی بی‌ریخت است، همه‌ی درها هم بسته است، وقتی پدر شلاق را بالا برد، پسر دید کجا فرار کند؟
راه فراری ندارد!
خودش را به سینه‌ی پدر چسباند. شلاق هم در دست پدر شل شد و افتاد.

شما هم هر وقت دیدید اوضاع بی‌ریخت است به سوی خدا فرار کنید:

«وَ فِرُّوا إلی الله مِن الله»
 راه فرار به سوی خداست.

اعتکاف بهترین فرصت برای به آغوش کشیدن خداست.

حضرت علي (ع) ميفرمايد :

زندگي کردن با مردم اين دنيا همچون دويدن در گله اسب است..
تا ميتازي با تو ميتازند.
زمين که خوردي، آنهايي که جلوتر بودند.. هرگز براي تو به عقب باز نميگردند.
و آنهايي که عقب بودند، به داغ روزهايي که ميتاختي تورا لگد مال خواهند کرد!
 در عجبم از مردمي که بدنبال دنيايي هستند که روز به روز از آن دورتر ميشوند
وغافلند از آخرتي که روز به روز به آن نزديکتر ميشوند.

(نهج البلاغه)

در روز پدر به کعبه سر باید زد

بر بام نجف دوباره پر باید زد

در حسرت بوسه بر ضریح مولا

صد بوسه به دستان پدر باید زد