آثار انتظار
انتظار فرج از آن جهت مورد تأكيد و توصيه اهلبيت (عليهمالسلام) قرار گرفته است كه در انسان منتظِر اميد به آينده ايجاد خواهد كرد و همين اميد، نقش بزرگي را در سعي و كوشش ايفا ميكند. امير مؤمنان و امام عارفان (عليهالسلام) توصيه ميفرمايند كه انتظار فرج و گشايش از جانب خدا داشته باشيد و از رحمت او نااميد نباشيد كه محبوبترين اعمال نزد خداي (عزّ وجلّ) انتظار فرج و گشايش است: «انتظروا الفرج ولا تيأسوا من روْح الله، فإنّ أحبّ الأعمال إلي الله عزّ وجلّ إنتظار الفرج». سيد ساجدان (عليهالسلام) ميفرمايد: انتظار فرج داشتن خود از بزرگترين فرجهاست: «انتظار الفرج من أعظم الفرج».
سرّش آن است كه اگر انديشهٴ كسي اين باشد كه هيچ تلاشي براي اصلاح امور ثمر ندارد و به نتيجه نميرسد، انگيزهاي براي مبارزه با طاغيان و مقاومت در برار دشواريها نخواهد داشت. اما اگر كسي به آينده اميدوار باشد و بداند كه دير يا زود حكومت زمين به صالحان خواهد رسيد، امور جامعه اصلاح خواهد شد، حق به صاحبانش خواهد رسيد، ظلم، ستم و بيداد رخت بر خواهد بست و… براي رسيدن به چنان جامعهاي نه تنها خودسازي خواهد كرد بلكه تلاش ميكند تا با دگرسازي زمينهٴ تشكيل آن دولت كريمه را فراهم آورد.
از اين جهت منتظر واقعيِ مصلح جهان نه تنها خودش صالح است بلكه در حد توان خود مصلح نيز خواهد بود. او همواره در دعا با اقتدا به مولاي خود ميگويد: خدايا! ما خواهان دولت كريمهاي هستيم كه در آن اسلام و مسلمين، عزيز شوند و نفاق و منافقين ذليل و خوار گردند و ما در آن دولت از داعيان به طاعت تو و راهبران به راه تو باشيم:
«اللّهمّ إنّا نرغب إليك فى دولة كريمة تعزّ بها الإسلام وأهله وتذلّ بها النفاق وأهْله وتجْعلنا فيها من الدُعاة إلي طاعتك والقادة إلي سبيلك».
سيد بن طاووس نقل ميكند: وقتي در حضور امام (عليهالسلام) از غيبت امام عصر (عليهالسلام) سخن به ميان آمد، يكي از حاضران گفت: وظيفهٴ شيعيان شما چيست؟ فرمود: دعا و انتظار فرج؛ وذكر فيه غيبة المهدىّ (عليهالسلام)، قلت: كيف تصنع شيعتك؟ قال: «عليكم بالدعاء وانتظار الفرج». اگر فرضاً دعا به جنبهٴ فردي و خودسازي تنها نظر داشته باشد چنانكه از دعاي منقول در دنبالهٴ روايت چنين استنباط ميشود انتظار فرج قطعاً به هر دو جنبهٴ خودسازي و دگرسازي نظر دارد.