السلام علیک یا عین الله فی خلقه
راه کار عملی سیر و سلوک
یکی از مهمترین مقام های امام عصر که لازم است ما با آن ارتباط پیدا کنیم مقام عین اللهی آن حضرت است. محدث قمی در ابتدای مفاتیح در زیارت حضرت حجت در روز جمعه آورده است: السلام علیک یا حجةالله فی ارضه وعین الله فی خلقه (سلام بر تو حجت خدا روی زمین و چشم خدا در میان خلق خدا).امام عصر چشم خداست یعنی حاضر و ناظر بر تمام جهان هستی و حاضر بر زندگانی واعمال و رفتار ماست. همانطور که خدا شاهد اعمال ماست امام زمان(ع) هم در مقام عین اللهی ،چشم بینای خداوند، در میان آفریدگان است. وقتی می گوییم که امام معصوم زمان خلیفة الله است ،این یک مقام تشریفاتی بدون اختیارات نیست. وقتی مقام جانشینی خدا به امام عطا می شود ،اختیارات تام هم به امام عطا می شود. امام حق تصرف ،مدیریت، تدبیر، هدایت و تزکیه دارد. امام عین الله است یعنی حق دیده بانی دارد.
اگر این نکته را باور کنیم و در متن زندگی مان جریان بدهیم یکی از مهمترین عرصه های سیر و سلوک در بندگی خداوند را طی کرده ایم، این نکته می تواند بزرگترین انگیزه در عبادت خداوند و ترک معصیت باشد. شاگردی که در محضر استاد است با شاگردی که بدون معلم درس یاد می گیرد تفاوت دارد. شاگردی که بدون استاد است ابهامات برای او مشخص نمی شود و میان موفقیت تحصیلی این دو شاگرد خیلی تفاوت وجود دارد.
خداوند ،پیامبران و امامان معصوم را زیر نظر خودش هدایت می کند و بعد تربیت و تزکیه ی ما را بدست آنها می سپارد. امام زمان(عج) می فرماید:ما دست پروده ی خدا هستیم بعد ازآن آفریدگان به اذن خدا، دست پروده ی ما هستند و زیر نظر ما باید ساخته و پرداخته بشوند این مقام عین اللهی است که لحظه به لحظه در زندگی ما حاضر است و از احوال، زندگی و خطورات قلبی ما آگاه است .
مقام عین اللهی امام نسبت به تمام جهان هستی است. عده ای که این مقام را باور می کنند، با آن ارتباط برقرار می کنند و ظرفیت را در خودشان بوجود می آورند ،شاگرد اول های کلاس هستند. اتصال قلبی آنها با امام بیشتراست و از تربیت ویژه ای برخوردار می شوند و اینها حجت امام در برابر مردم می شوند. مثل شیخ صدوق، شیخ مفید، میرزای شیرازی و… اینها شاگرد اول های دانشگاه هدایت و تربیت معرفت هستند که زیر نظر مستقیم امام زمان هدایت می شوند و ما به واسطه ی آنها این هدایت و نور تربیت را فرا می گیریم .
هر کدام از ما باید باور کنیم که حضرت ما را می بیند. اگر جوان باور داشته باشد که امام زمان(عج) او بعنوان جانشین خداوند و چشم بینای خداوند او را می بیند، بساط معصیت را جمع می کند. یکی از اساتید حوزه می فرمود که من به امام زمان(عج) متوسل شدم و دلم شکست که من هنوز توی خواب هم نتوانسته امام را ببینم. در شب خواب دیدم که در منزل را زدند و گفتند که امام زمان(عج) می خواهد به منزل شما بیاید. من دستپاچه شدم و خودم را آماده کردم ،در را باز کردم و منتظر آقا بودم که دیدم فرزندان من فیلمی را می بینند که من احساس کنم که این فیلم مورد پسند امام زمان(عج) نیست، تشویش داشتم. آقا لحظاتی در درگاه در وارد شدند ولی من جرأت تعارف کردن حضرت را به منزل نداشتم زیرا فضا را فضای معصیت و گناه می دیدم.
امام فرموده است که علم ما بر رفتار، نیات و احوال شما احاطه دارد. اگر ما این را باور کنیم ،انگیزه ی زیادی برای عبادت و ترک معصیت پیدا خواهیم کرد. در سه ماه رجب، شعبان و رمضان که آغاز فصل بندگی است، دو دعا و یک زیارت از جانب امام عصر بر ما وارد شده است. این سه ماه یک پیوند پر رمز و رازی با حضرت دارد. گویا حضرت انتظار دارد که ما در مورد طاعت خدا عزم جدی تری نشان بدهیم. امامان معصوم راه کار و دستورالعمل به ما می دهند. پس ما تحت مراقبت و نظارت آنها هستیم بشرط اینکه ما باور کنیم و با آنها ارتباط برقرار کنیم. اگر این نظارت ها را باور کنیم، ارتباط بیشتری با امامان خواهیم داشت. بیشتر شهدای ما به این مقام رسیده بودند. یکی از راه کارهای عملی رسیدن به حکمت، مطالعه سیره اولیاء وعرفاء است. به فرموده امام خمینی ،مطالعه ی وصیت نامه شهدا و تفکر در نوع نگرش آنها، بالاتر از پنجاه سال عبادت است. گفتار و رفتار شهدا می تواند ما را در بندگی خدا پیش ببرد. مقام معظم رهبری می فرمایند: راهی که عارف باید درعرض چندین سال طی بکند، جوان در طول یک ماه در جبهه طی کرده و به یک نگرش عارفانه رسیده است .شهدا یک ارتباطی عمیق ولایی با سیره ی امام عصر برقرار کرده بودند. آنها حضرت را پدر مهربان خودشان دریافت کردند و او را در مقام مربی گری خودشان می دیدند و امام را شاهد و ناظر بر تمام اعمال شان می دیدند. شهید چمران در نوشته هایش به مقام عین اللهی امام زمان (عج) تاکید می کند. شهید چمران می نویسد: او پیروان خود را رها نکرده است و دست هواها نسپرده است و مراقب آنهاست .اگر به آنها ناراحتی برسد قلب مبارکش به درد می آید. اگر خونریزی ناحقی در جایی صورت بگیرد، حضرت ناراحت می شود. این بزگوار مراقب است و با تمام وجود می کوشد تا تحول نفسانی را در این امت بوجود بیاورد. اگر جوانان ما در اعتقادشان به خود بقبولانند که امام زمان(عج) در میان آنها زندگی می کند ،شاهد اعمال شان است رفتار، زندگی ،فداکاری ،مرگ و حیات آنها تغییر کیفی پیدا می کند، چه بسا جهش بزرگی در حرکت تکاملی جوانان ما بسوی مدینه ی فاضله ایجاد شود.( جوانان ما شاید برای لحظاتی یا روزهایی به وجود مبارکش فکر می کنند اما بعد او را به فراموشی می سپارند. در دعا داریم :هرگز یاد شما را از ذهن نمی بریم. پس غفلت از جانب ماست ) ما امام زمان(عج) را بصورت اسطوره ای در تاریخ بشمار آورده ایم. این اشتباه محض است .امام زمان(عج) در میان ما حضور دارد، هرعملی که انجام می دهیم می بیند، می شنود، روزی که مردم ما به این اعتقاد برسند و آنرا لمس کنند بزرگترین جهش ها در راه تکامل زندگی شان بوجود خواهد آمد و این قدم اصلی در ظهور حضرت است. شهید چمران مقام عین اللهی امام را دیده بودند و ایشان را در زندگی اش حاضر و ناظر می دیدند.
وقتی ایشان در دانشگاه امریکا پذیرفته شده بودند مادرشان به ایشان می گوید: مصطفی، شیرم را حلالت نمی کنم اگر در طول این سفر مرتکب معصیت بشوی و از راه امام زمان(عج) خارج بشوی. ایشان باتلاش و مجاهدت علمی خودش در رشته ی فیزیک پلاسما، در بین کل دانشجویان نفر پنجم می شود. تمام دنیا به او رو می آورند ولی او لحظه ای از آرمان های الهی خودش دست برنمی دارد و در آخر به تمام پیشنهاد دنیایی پشت پا می زند و به لبنان می آید و با اسرائیلی ها می جنگد و وقتی پس از سالها به ایران بر می گردد مادرش به او می گوید که با توصیه ی من چکار کردی .او می گوید: مادر، در طول این سالها نه تنها گناه نکردم حتی اندیشه ی گناه را به ذهنم راه ندادم. زیرا او خودش را همیشه در محضر امام زمان(عج) می دید. و به چنین مقامی رسیده بود.
امام خمینی فرمود: عالم محضر خداست در محضر خدا گناه نکنید. به تعبیری عالم محل نظارت و حضور جانشین خداست ،در محضر امام عصر گناه نکنید. مراقبت ها ،مواظبت ها و انگیزه ها نسبت به عبادت و دوری از معصیت با این باور به حداعلی خودش می رسد. پس امام زمان(عج) چشم خداوند در میان ماست.
ایشان مقام شاهد اعمال بودن هم دارند. کسی که مقام چشم خدایی را دارد در روز قیامت بر اعمال ما شهادت می دهد . روایت داریم که اعمال ما بصورت روزانه یا هفتگی یا ماهیانه یا سالیانه به ساحت امام عرضه می شود. حضرت نگاه می کند ،اگر عبادتی انجام شده حضرت سپاسگزاری می کنند گویا آبروی امام زمان(عج) آبروی ماست و آبروی ما آبروی امام زمان(ع) است .با دعای خیرشان ما را بدرقه می کنند. بسیاری از توفیقات ما بخاطر دعای خیر امام زمان(عج) برای ماست. وقتی امام می بیند که گناهی از شیعه ای سر زده، حضرت ناراحت می شوند و برای او استغفار می کنند. اشک و استغفار اصلی حضرت بخاطر گناهان ماست. این مصداق عین اللهی و هدایت به امر حضرت است .ما بدون دعای ویژه و استغفار حضرت نمی توانیم در مسیر بندگی حضرت حق پیش برویم .درست است که حضرت در غیبت هستند ولی نور هدایت، تزکیه و تربیت به قلوب ما می رسد.
آیت الله بهجت که یکی از عرفای بودند می فرمودند که ما تکلیف در دیدار و ملاقات با امام زمان(عج)نداریم و این را از ما نخواسته اند ولی باور این مطلب که حضرت لحظه به لحظه ما را می بیند و ناظر اعمال ماست ،برای ما اصالت دارد و این برای ما سازنده است. پس حضرت همان لحظه اعمال نیک و بد ما را می بیند و در قیامت هم شاهد اعمال ماست. در صحیفه ی نور داریم که خوف و هراس اصلی من در آن است که وقتی اعمال ما را به محضر امام زمان(عج) عرضه می کنند حضرت در محضر خداوند خجالت زده بشود.( زیرا ما فرزندان و امت او هستیم. وقتی فرزندی خطایی می کند پدر ناراحت می شود.) آیا اینها شیعیان و پیروان ما هستند؟ اگر ما مقام عین اللهی حضرت را باور کرده باشیم، کاری نمی کنیم که حضرت خجالت زده بشود. چشم بینای خداوند در بین ما حاضر و ناظر است حتی در لحظه لحظه ی زندگی ما، در نفس کشیدن ما، در نشستن ،برخاستن در هر پگاه و نگاه ما و در ژرفای نماز و نیاز ما، ای وجه خدا، ای حاضر و ناظر خدا.
شیعیان مهدی غریب و بیکس است/ معصیت محض خدادیگربس است
ای که داری ادعای شیعگی / بندگی کن بندگی کن بندگی
سمت خدا –آقای حیدری کاشانی