گرسنگى و سكوت، خلوت و سجود
گرسنگى و سكوت، خلوت و سجود
يا أحْمَد! لَوْ ذُقْتَ حَلاوَةَ الْجُوعِ وَالصَّمْتِ وَالخَلْوَةِ وَما وَرِثُوا مِنْها.
قالَ: يا رَبِّ! ما مِيراثُ الجُوعِ؟ قالَ: الْحِكْمةُ وَحِفْظُ الْقَلْبِ وَالتَّقَرُّبُ إلَيَّ وَالْحُزْنُ الدّائِمُ وَخِفَّةُ الْمَؤُنَةِ بَيْنَ النّاسِ وَقَوْلُ الْحَقِّ وَلا يُبالِي عاشَ بِيُسْر أمْ بِعُسْر.
اى احمد! اى كاش مى دانستى كه گرسنگى و سكوت و تنهايى چه لذّت و آثارى دارند!
عرض كرد: خداوندا! گرسنگى چه اثراتى دارد؟
فرمود: حكمت، حفظ قلب، تقرّب به من، حزن هميشگى*، كم خرج بودن بين مردم، حق گويى، بى اعتنايى به سختى يا آسانى زندگى.
يا أحْمَدُ! هَلْ تَدْرِي بِأَيِّ وَقْت يَتَقَرَّبُ الْعَبْدُ إلَيَّ؟قالَ: لا يا رَبِّ.
قالَ: إذا كانَ جائِعاً أوْ ساجِداً.
اى احمد! آيا مى دانى چه هنگامى بنده به من نزديك مى شود؟عرض كرد: خير، اى پروردگار من! فرمود: وقتى كه گرسنه يا در حال سجده باشد.
در روایات فراوانی از حزن و نیز افراد محزون تعریف و تمجید شده و این سخن بدان معنا نیست که انسان پیوسته عبوس و خشن باشد بلکه منظور حالتی ست در برابر سرمستی و نشاط و شادی بی مورد و بی حد که از صفات منحط حیوانی است. البته ممکن است حزن در امور مادی و عقب ماندن از دنیا داران در مسابقه ثروت اندوزی رخ دهد که به هیچ وجه ممدوح نیست بلکه حزنی که در برابر شادی بی حد و مستی غافلانه قرار گیرد شایسته ی مدح است.
مومن از اینکه مقداری از عمرش صرف امور ارزشمند و لازم نگردیده و یا لااقل در مباحات مصروف شده محزون است؛ زیرا از سرمایه اش کاسته شده و سودی در این تجارت نصیبش نگشته است.
(راهیان کوی دوست/ شرح حدیث معراج/ آیت الله محمد تقی مصباح یزدی)
کلام نورانی امام محمد باقر(ع)
شوخی بدون ناسزا
امام محمدباقر عليه السلام فرمودند:
ان الله عزوجل یحب المداعب فی الجماعه بلا رفث
خداوند عزوجل کسی را که در میان جمع ، بدون ناسزاگویی شوخی کند ، دوست دارد .
(کافی ، ج 2 ، ص 663)
عالم کیست و چه مقامی دارد
امام محمد باقر علیه السلام فرمودند:
لا یکونُ اَلعَبدُ عالِماً حَتّی لا یکونَ حاسِداً لِمَن فَوقَهُ و لا مُحَقِّراً لِمَن دُونَهُ.
هیچ بنده ای عالم نباشد تا اینکه به بالا دست خود حسد نبرد و زیر دست خود را خوار نشمارد.
(تحف العقول ص293)
و
امام محمدباقر علیه السلام فرمودند:
عالم ینتفع بعلمه افضل من سبعین الف عابد
دانشمندی که از علمش سود برند ، از هفتاد هزار عابد بهتر است .
(بحارالانوار،ج75 ،ص173)
تنها راه سالم ماندن از گناهان
امام محمدباقر علیه السلام فرمودند:
لا یسلم احد من الذنوب حتی یخزن لسانه
هیچ کس از گناهان سالم نمی ماند ، مگر اینکه زبانش را نگه دارد.
(بحارالانوار،ج75،ص178)
نگاه ویژه امام رضا (ع) به ماه رجب
خداوند متعال ماه رجب را ماه بارش رحمت معرفی کرده و آن را ریسمانى میان خود و بندگانش قرار داده و فرموده است که هر کس به آن چنگ زند، به وصال من رسد.
امام رضا(ع) در باره اهمیت ماه رجب و فرصتی که خداوند به بندگان داده به نقل از پدران گرامی شان و، به نقل از پیامبر اکرم (ص) می فرماید: « رَجَبٌ شَهرُ اللَّهِ الأصَبُّ یَصُبُّ اللَّهُ فِیهِ الرَّحمَةَ عَلى عِبادِهِ.» رجب ماه بارش رحمت الهى است. خداوند در این ماه رحمت خود را بر بندگانش فرو مى ریزد.(۱)
اما آنچه که بیش از همه برای این ماه سفارش شده و مومنان را نسبت به آن مورد تشویق قرار داده روزه گرفتن در ماه رجب است. در همین زمینه حسن بن علىّ بن فضال از حضرت امام رضا علیه السلام روایت کرده است که فرمود: هر کس روز اوّل ماه رجب را به اشتیاق ثواب و پاداش الهى روزه بگیرد، بهشتبر او واجب گردد. و هر کس یک روز در وسط ماه رجب روزه بگیرد در مثل ربیعه و مضر (که دو طایفه پرجمعیّت بودند) شفاعت کند. و هر کس یک روز در آخرآن روزه بگیرد، خداوند او را از اهل بهشت قرار داده و شفاعت او را در مورد پدر، مادر، پسر، دختر، خواهر، برادر، عمّه، عمو، خاله، دائى، آشنایان و همسایگانش بپذیرد گرچه در میان آنان کسى باشد که سزاوار دوزخ است.(۲)
در بیانی دیگر امام رضا(ع) ثواب روزه در ماه رجب را گشوده شدن درهای بهشت معرفی کرده است . عبداللَّه بن صالح هروى از حضرت امام رضا(ع) روایت کرده است که فرمود: هر کس روز اوّل ماه رجب را روزه بگیرد، خداوند از او خشنود گردد؛ روزى که اورا دیدار کند. هر کس دو روز از ماه رجب را روزه بگیرد، خداوند از او راضى باشد روزى که او را دیدار کند. و هر کس سه روز از ماه رجب را روزه بگیرد، خداوند از اوخشنود گردد و او را خشنود سازد و کسانى که با او مرافعه دارند راضى سازد؛روزى که او را دیدار کند یعنى روز قیامت.
و هر کس هفت روز از ماه رجب را روزه بگیرد، درهاى هفت آسمان براى روح اوگشوده گردد چون بمیرد تا آنکه به ملکوت اعلى رسد. و هر کس هشت روز از ماه رجب را روزه بگیرد، درهاى هشتگانه بهشت براى او گشوده گردد. و هر کس پانزده روز از ماه رجب را روزه بگیرد، هر حاجتى که دارد برآورده شود مگر آنکه درخواست او در گناه یا قطع رحم باشد.
و هر کس تمام ماه رجب را روزه بگیرد از گناهانش بیرون آید مانند روزى که ازمادر متولّد گشته باشد و از آتش دوزخ آزاد و همراه برگزیدگان نیکوکار وارد بهشت شود.(۳) و در حدیثی دیگر فرمودند: من صام یوم الثامن والعشرین من رجب، کان صومه لذلک الیوم کفّارةتسعین سنة.(۴) کسى که روز بیست و هشتم ماه رجب را روزه بگیرد روزه او در آن روز، کفّاره نود سال است.
همچنین امام رضا(ع) در باره روزه روز بیست و نهم رجب فرمودند: من صام یوم التاسع والعشرین من رجب، کان صومه ذلک الیوم کفّارةمائة سنة.(۵) کسى که روز بیست و نهم ماه رجب را روزه بگیرد روزه او در آن روز، کفّاره صد سال است.
ودر باره روزه سی ام رجب فرمودند: من صام یوم الثلاثین من رجب غفر اللَّه له ما تقدّم من ذنبه وما تأخّر.(۶)
کسى که روز سى ام ماه رجب را روزه بگیرد، خداوند گناهان گذشته و آینده او را مى آمرزد.(۷)
پی نوشت ها:
-۱عیون اخبار الرضا(ع)، ج ۲، ص ۷۱
-۲عیون اخبار الرضا(ع): ۲۲۶/۱، روضة الواعظین: ۳۹۶
-۳وسائل الشیعة: ۳۵۵/۷
-۴إقبال الأعمال: ۱۸۸
-۵إقبال الأعمال: ۱۸۹
-۶إقبال الأعمال: ۱۹۰
-۷إقبال الأعمال: ۱۸۸ – ۱۹۰
حدیث قدسی ماه رجب
«جَعَلتُ هذَا الشَّهرَ (رَجَبَ) حَبلاً بَيني و بَينَ عِبادي فَمَنِ اعتَصَمَ بِهِ وَصَلَ بِي؛»
«ماه رجب را ريسمانى ميان خود و بندگانم قرار داده ام ؛
هر كس به آن چنگ زند ، به وصال من رسد.»
إقبال الأعمال ، ج 3 ، ص 174
حال من را ظهور تو تحویل می کند
یا مهدی…
حال من را ظهور تو تحویل می کند؛
بیا و نو کن این روزها را…
در ایام نوروز ترویج سبک زندگی فاطمی را داشته باشیم
در ایام نوروز ترویج سبک زندگی فاطمی را داشته باشیم
عموما عقلا در پی اعمالی هستند که پشیمانی ندارد و رضایت خالق و مخلوق را به دنبال دارد.
انسان از دو عقل معاش و عقل معاد برخوردار است.
عقل معاش در پی امور دنیوی و عقل معاد در پی امور اخروی است. عقلا تعادل در عقل معاش و معاد را باعث سعادت در دو جهان می دانند.
در ایام عید نوروز سنت های زیبایی وجود دارد که بسیاری از این امور مورد پسند شرع و عقل است.
نظافت و خانه تکانی ، همچنین صله رحم ، دید و بازدید و سر زدن به اقوام ، والدین و بزرگترها از سنت های زیباست .
در کنار این سنت ها، بعضی امور دیگر مانند تبریک و شادباش ،جشن های خانوادگی و خوردن آجیل و شیرینی و شربت نیز رایج است که ذائقه ایرانی ها را شیرین می کند.
چنانچه خانواده ایی در این ایام عزیزی را از دست بدهد دیگر شیرینی، شربت و آجیل و جشن های خانوادگی را به احترام عزیز از دست رفته اش تعطیل می کندو دیگران نیز نه تنها به او شاد باش و تبریک نمی گویند بلکه تسلیت می گویند. و لذا در این ایام بهترین کار این است که سنتهای زیبا را انجام دهیم اما حداقل در 4 روز ایام فاطمیه (س) ، از بعضی امور مثل جشن های خانوادگی و آجیل چشم پوشی کنیم و بدانیم که مادری عزیز را از دست داده ایم که بهترین زنان و سرور زنان بهشت است.
از معصوم پرسیدند چگونه برای شما عزداری کنیم ؟ فرمود: همانطور که برای خودتان عزاداری می کنید.
در این ایام می توان ترویج سبک زندگی فاطمی را داشته باشیم، اشاره به چند اخلاق زیبا و خدا پسندانه فاصله ( س ) بهترین اعمال است.
گناه نکنیم ، گر چه گناه در همه ایام سال و بخصوص عید نوروز چه ایام فاطمیه باشد و چه مناسبت دیگر عقلانی نیست و باعث خسر الدنیا و الاخر و از دست دادن دنیا وآخرت می شود، لذت های آنی زودگذر پشیمانی های بزرگ به دنبال دارد.
صله ی رحم ، که سفارش اسلام است را در این ایام جدی بگیریم و به همه ی اقوام مخصوص والدین و نزدیکان سربزنیم و لیکن یادمان باشد از جشن های خانوادگی و شیرینی و شادباش به احترام حضرت فاطمه (س) چشم پوشی کنیم.