مدرسه علمیه حضرت قاسم بن الحسن(ع) تهران

با فرا رسیدن فصل تابستان و پایان یافتن فصل درس و مدرسه فکر می کنیم که دیگر از هر قید و بندی رها شده ایم و به مرحله آزادی مطلق دست یافته ایم ! غافل از اینکه تابستان هم جزء گذر عمرمان حساب می شود و در قبالش مسئولیت داریم . متن زیر (که از سخنان آقای حیدری کاشانی در برنامه سمت خدا گرفته شده ) اهمیت مدیریت زمان را بیان می کند که البته در همه زمانها  باید چنین مدیریتی داشت اما اهمیت ویژه این بحث در تابستان و خوابهای طولانی صبحگاهان و دیر خوابی های شبانگاهان بیشتر خودش را نشان می دهد :

صاحب الزمان یعنی چه ؟صاحب الزمان کسی است که به اذن الله و مشیت الهی تمام استعدادهای انسانی او به شکوفایی رسیده است و سیطره و تسلط کامل بر زمان پیدا کرده است . یعنی بجای اینکه او تحت اختیار زمان باشد، او زمان را در قبضه ی قدرت خودش گرفته است. این مقام انسان تکامل یافته است. استعداد این مقام در همه ی انسانها گذاشته شده است. همانطور که خدا تدبیر کننده ی روز و شب است، به بندگانی که استعدادهایشان شکوفا شده است تسلط بر زمان را عنایت می کند. و آنها صاحب زمان می شوند و می توانند مدیریت زمان را در اختیار خودشان داشته باشند.

پیوند با مقام های امام عصر به این معناست که ما آن مقام را در وجود خودمان پیاده بکنیم. قله ی مدیریت زمان ؛نهایت درجه بر زمان ،مدیریت طول و عرض و عمق زمان ،در وجود امام معصوم زمان تجلی پیدا می کند. ما هم باید به این قله برسیم و مدیر و مدبر  لحظات زندگی مان باشیم. مقام صاحب الزمانی ما را به سمت یک مدیریت پیشرفته و تکامل یافته ی زمان هدایت می کند.

گرانبهاترین گنجینه ای که در اختیار انسان قرار دارد زمان است. اگر ما ثروتمندترین فرد عالم بشویم ولی زمان در اختیار نداشته باشیم فایده ای ندارد. در روایات بر ارزش و فضیلت زمان تاکید شده است. اسلام بهترین مدیریت آیین جهان است. بیشتر آیات و روایات روی مدیریت زمان تاکید دارد. خداوند به قطعه های زمان قسم می خورد: قسم به زمان، قسم به صبح، آن هنگام( صبح علی الطلوع) که نفس می کشد. بیداری در صبح علی الطلوع مورد تاکید واقع شده است. حصرت علی(ع) می فرماید: لحظات باقیمانده ی عمر انسان قابل ارزش گذاری نیست.  به واسطه ی این لحظات باقی مانده می توان ابدیت را تامین کرد و گذشته را جبران کرد.

فرصت سوزی و از دست دادن فرصت ها یک نوع خودکشی حقیقی است. گویا داریم حقیقت وجودی خودمان را می سوزانیم. الگوی ما در این حرکت زمانی انسان کاملی است که به این قله ها رسیده است و صاحب زمان شده است. اگر ما بخواهیم به پیشرفته ترین الگوی مدیریت زمان برسیم باید با مقام صاحب الزمانی آقا ارتباط برقرار بکنیم و او را الگو قرار بدهیم. ما باید برسیم به اینکه یک انسان کامل بیست و چهارساعت روز را چطور مدیریت می کند. ما باید از بی نظمی ها و بی وقت خوابیدن ها و خوردن ها باید گذر کنیم. یک انسان مسلمان مدیر و مدبر است. اساس مهندسی شخصیت یک مسلمان ،مدیریت زمان است. اگر شما می خواهید ببینید که مسلمانی شما چه نمره ای دارد، باید ببینید که مدیریت زمان شما چقدر مفید است و چقدر منطبق با الگویی اسلامی و انسان کامل است.

اولیاء و عرفای ما بشدت مقید به نظم و انظباط در زمان و بهره گیری از زمان های خاص بودند. در نوفل شاتو، عده ای  ساعت خودشان را با رفت و آمد می کردند یعنی امام سر ساعت از محلی عبور می کردند. این فرد نزدیک به انسان تکامل یافته می شود.

افرادی هستند که باری به جهت حرکت می کنند و رویکرد فعالانه نسبت به زمان ندارند. شیطان تمام تمرکزش را می گذارد تا مدیریت زمان انسان را بهم بریزد. اگر شیطان بتواند سرگردانی و آشفتگی ایجاد بکند، انسان را از یک سیر و سلوک رحمانی ساقط کرده است.

یکی از زیر شاخه های مدیریت زمان، نظم و انضباط است. در حدیثی از امام رضا (ع) داریم که باید تلاش کنید که بیست و چهارساعت بر چهار محور مدیریت بشود: ساعتی برای عبادت و مناجات( یک شخصیت رحمانی با حقیقت هستی ارتباط برقرار می کند)، ساعتی برای معیشت ،ساعتی برای معاشرت و ساعتی برای لذت

موضوع مدیریت زمان یکی از پرفروش ترین موضوعات است و این کتاب ها فروش زیادی دارد. مدیریت زمان اسلامی نقشه ی این مدیریت زمان را بصورت بالا گفته است. مدیریت بر عبادت مدیریت بر نماز است. بر نماز اول وقت تاکید ویژه ای شده است. اول هر وقت نماز، تعویض سکانس های طبیعت است. مثلا اذان صبح وقتی است که شب تمام شده است و صبح دارد آغاز می شود یعنی گویا طبیعت از مرحله ای به مرحله ی جدیدتر می رود. مدیریت اسلامی منطبق بر تحولات طبیعت است.

تاکید شده است که یک سوم پایانی شب بیدار بمانید و نماز شب بخوانید و عبادت کنید که این در رزق و روزی و خوش چهره شدن انسان تاثیر دارد. روایت داریم که دروغ می گوید کسی که نماز شب می خواند و می گوید فقیر است. زیرا سحر خیلی پر برکت است. همچنین بر نماز صبح اول تاکید شده است. امام علی(ع) می فرماید: کسی که نماز صبحش را اول وقت و به جماعت بخواند دو اثر پر برکت دارد :نمازش در شمار نماز نیکان عالم بالا می رود و در آن روز نامش در شمار متقین ثبت می شود.

ما بیداری بین الطلوعین را هم داریم. و این زمان وقتی است که از خواب نهی شده است. یک خواب هایی انرژی سوز و یک خواب هایی انرژی بخش هستند . یکی از خواب هایی که انرژی و برکت را می سوزاند خواب بین الطلوعین(بین نماز صبح تا طلوع خورشید حدودا یک ساعت و نیم است.)

روایت داریم که زمین از دست انسان ضجه می کشد، وقتی که انسان بین الطلوعین را می خوابد زیرا می داند که وسعت رزق و روزی را بر خودش می بندد. مدیریت معیشت از صبح علی الطلوع آغاز می شود یعنی باید همزمان با طلوع خورشید، از خانه بیرون بزنیم.

پیامبر فرمود: از خدا خواسته ام که برکت امت مرا در بُکور قرار بدهد که بعضی بکور را سحر خیزی معنا کرده اند ولی معنای اصلی اش این است :علاوه بر اینکه از خواب بیدار می شوی از خانه هم بیرون بیایی. دانشمندان اهل حاضر به تاثیر نور خورشید در صبحگاه در سلامت روح و روان و انرژی گرفتن انسان رسیده اند.

زمان معیشت از صبح علی الطلوع آغاز می شود .خدا می فرماید: قسم به صبح آن هنگام که نفس می کشد ( صبح علی الطلوع).ماندن در محیط خواب بطور طبیعی کسالت و خواب می آورد

بیشتر علمای ما مباحث اصلی درس شان را در سحر انجام می دادند. آیت الله بهاءالدینی می فرمود :تا موقع طلوع آفتاب چهار مباحثه ی درسی را پشت سر می گذاشتم، دو تا مباحثه پیش از اذان صبح و دو تا مباحثه بعد نماز صبح . حضرت علی(ع) می فرماید: هیچ گاه خورشید در هنگام طلوع مرا در بستر خواب ندیده است. فجر تا سینه ی آفاق شکافت، چشم علی را خفته نیافت. واجب است تحصیل رزق و روزی حلال برای هر زن و مرد مومنی .

در هنگام ظهر سکانس طبیعت عوض می شود. در قبل از ظهر خواب قیلوله( خواب اندک) توصیه شده است. قیلوله ی قبل از ظهر که کمتر از یک ساعت است بشدت انرژی بخش است. بعد از تناول ناهار هم می توان قیلوله ی بعد از ظهر را انجام داد که بشدت حافظه را تقویت می کند و انرژی بخش است و انسان را برای عصر آماده می کند.

زمان عصر یعنی دو ساعت بعداز نماز ظهر است که برای مدیریت زمان معیشت بوده است. و این تا زمان غروب ادامه پیدا می کند .خواب قبل از غروب و بین مغرب و عشا خواب سفاهت بار و انرژی سوز معرفی شده است.

امام رضا(ع) می فرماید: هرگز نمازت را از اول وقت به تاخیر نینداز. امام علی(ع) می فرماید: نظم تمام امور شما تابع نماز است. ما در این ساعات نماز انرژی معنوی می گیریم. قدیمی ها نماز عشا را که یک ساعت و نیم بعد از نماز مغرب بود نماز خفتن می نامیدند. بزرگان خیلی زود می خوابیدند یعنی پیش از نیمه ی شب .یکی از آسیب هایی که خانواده های اسلامی می بینند جابجا شدن ساعت خواب آنهاست. شیطان بنامی رها موظف است که نگذارد ما برای مناجات سحرگاهی بلند بشویم و مرتب در گوش ما می گوید: وقت بسیار است و بخواب .وقتی آفتاب می زند آن زمان وقتی شادی شیاطین است..

یکی از ویژگی های فردی و اخلاقی یاوران امام مهدی این است که مدیریت زمان پیشرفته دارند.  آنها راهبان شب و شیران مجاهد روز هستند یعنی شب تا صبح اهل عبادت هستند و صبح علی الطلوع مجاهد هستند. اگر کسی این مدیریت مهدوی را در زندگی اش پیاده نکند چطور می تواند در شمار انصار المهدی قرار بگیرد؟ غفلت از مدیریت زمان ما را از امام زمان(عج) دور می کند.

ما می توانیم این برنامه را کم کم اجرا بکنیم یعنی اول مدت کمی از بین الطلوعین را بیدار باشیم و بعد کمک آنرا زیاد کنند. پس ما باید بتدریج و گام به گام به این الگو نزدیک بشویم.