مراتب زیارت ائمه علیهم السلام
زیارت چهار مرتبه دارد: عامیانه ،عاشقانه ،عاقلانه وعارفانه .
زیارت عامیانه یعنی بیشتر به زیارت گنبد و بارگاه و دیوار می روند و اگر دست شان به ضریح نرسد گمان می کنند که زیارت انجام نشده است. گویا ظهور نگاه امام را درک نکرده است. ما نمی توانیم بگوییم که این زیارت ثواب ندارد ولی در مقام معرفت، یک زیارت کم معرفت است.
مرتبه ی بالاتر ،زیارت عاشقانه است که همراه با احساس و عواطف است و دست امام و رأفت امام را حس می کنیم .اما زیارت نباید صرفا عاشقانه باشد زیرا گاهی این عشق ها و احساسات به انحراف می رود. در کربلا عده ای می خواهند سینه خیز مشرف بشوند این عشق است ولی با معرفت نیست.
در زیارت عاقلانه مراتبی از عقل و عشق باهم می آمیزند. فرد مقامات امام را مطالعه می کند و سعی می کند که آداب زیارت را پیدا کند مثل غسل زیارت که داریم :خدایا قلب مرا طاهر کن زیرا من می خواهم خدمت مظهر پاکان دنیا بروم. شستشوی جسم مقدمه ای بر طهارت روح و قلب است. با غسل زیارت اثر زیارت خیلی بیشتر می شود. اگر ما باران تمیز بخواهیم باید ظرف مان هم تمیز باشد. در این زیارت ما توجه به درد ، دیوار و بازار نداریم و حتی در راه زیارت ذکر می گوییم .
بالاترین زیارت، زیارت عارفانه است یعنی فرد به مراتبی از مراتب عقلی و شهودی رسیده است یعنی قلب او، امام را باور می کند. این فرد قدم به قدم که به محضر امام نزدیک می شود، خشوع و بی تکبری او بیشتر می شود.
گرشبی درخانه ی جانانه مهمانت کنند گول نعمت را نخورمشغول صاحبخانه باش
در زیارت عاقلانه انسان حوائجش را می طلبد یعنی امام را شفیع قرار می دهد اما در زیارت عارفانه هدف بالاست، ارتباط با شخص امام معصوم .
آیت الله بهجت فرمودند: به زیارت هر امامی که می رویید گویا به زیارت امام معصوم زمان تان می رویید که حاضر است و می خواهید او را چهره به چهره ببینید. اگر توفیقی بشود که شما بخواهید امام زمان(عج) را بببیند چه حالی دارید؟ این مراتب زیارت عارفانه(عارفاً بحق) است یعنی امام را می شناسد و می خواهد با وجود حضرت ارتباط برقرار کند و با امام تناسب اخلاق پیدا کند .زائر امام رضا(ع) وقتی زیارت عارفانه داشته باشد می خواهد اخلاق رضوی پیدا کند.
بندگی مثل گدایان به شرط مزد نکن که خواجه خود صفت بنده پروری داند
امام پدر ما و جانشین خداست و مشکلات ما را مرتفع می کند و لازم نیست که در آنجا نیازمان را تکرار کنیم. اگر ارتباط حضوری با امام را هدف قرار دادیم بقیه ی خیرات هم نازل می شود. زیارت عارفانه می تواند پیوند ما را با ساحت عین اللهی امام به نهایت درجه برساند.
وقتی ما به زیارت امام معصوم می روییم گویا داریم به زیارت امام زمان(عج) می روییم و گویا لیاقت ملاقات امام زمان(ع) را به ما داده اند زیرا روح مطهر امام حی و حاضر است. تمام آداب زیارت مثل غسل ،باحضور قلب بودن،اذن ورود ،نماز زیارت و استغفار می تواند ما را به باور مقام عین اللهی امام برساند. و این مقام برای ما محسوس می شود. ما باید حالی را که در حرم بدست می آوریم ،نگه داریم. شیاطین سعی می کنند به محض خروج ما از حرم، حال و حضور قلب را از ما بگیرند. امامان معصوم فرموده اند :اگر حالی که در محضر ما دارید حفظ کنید می توانید به بهترین ملکوت عالم برسید.
(از سید بن طاووس داریم)در صلوات مخصوصه امام حسین(ع) که تحت قبه خوانده می شود داریم :خداوند به واسطه ی گناهانم من را از شما جدا نکند. یعنی خدایا به من قدرت بده که گناه نکنم زیرا گناه باعث جدایی بین من و امام می شود
برگرفته از سخنان آقای حیدری کاشانی در برنامه سمت خدا