معناى حجاب
معناى حجاب
حجاب براى زن، به معناى ذلت نيست؛ بلكه به معناى عصمت و حفظ زن است و نه فقط عصمت و حفظ زن، بلكه عصمت و حفاظت زن و مرد هر دوست. حجاب به معناى چادر نيست؛ اما چادر در نزد ما ايرانىها كه زنهاى ما از قديم داشتند، بهترين نوع حجاب است؛ بدون چادر هم حجاب ممكن است. حجاب به معناى پوشيدن سالم [است]؛ نه پوشيدنى كه از نپوشيدن بدتر است. به تعبيرروايات، پوشيده عريان كه در عين پوشيدگى، مثل انسان برهنه و عريان است. آن پوشيدن، به درد نمىخورد؛ حجاب نيست؛ پوشيدن سالم كه سر و مو و گردن و بدن و تمام سر تا پاى بدن زن را پوشانده باشد؛ البته صورت و دو دست را بسيارى فقها مستثنا مىدانند؛ البته در مواردى كه صورت بدون آرايش و ساده باشد؛ اين هم معناى حجاب.
البته زنهاى ايرانى، روش چادر را پيدا كردهاند كه بسيار هم روش خوبى است و هم زيباست و منافى با زيبايى زن نيست و هم حجاب حافظ كامل است. به هر حال، حجاب را چه به شكل ايرانى، چه به شكل عربى، چه به شكل كشورهاى ديگر كه در هر يك از كشورهاى اسلامى زنها يك جور حجاب خود را حفظ مىكنند، هر جورى كه حجاب حفظ بشود، اين نظر اسلام، تأمين شده است، اين، يكى از پيشگيرىهاى اسلام است.1
اسلام در باب حجاب، پوشش را معين نكرده است؛ مقصود را معين كرده است. مقصود اين است كه ديدار زن و مرد و ملاقات طبيعى آنها، به صورت روزمره، تبديل به يك عامل تحريك نشود و اين، هدف اسلام است.
در كشورهاى اسلامى، خانمهايى هستند كه مقيدند حجاب شرعى را كه آيات قرآن به آن ناطق است، رعايت كنند؛ ولى شما ببينيد همه آنها يك نوع رعايت مىكنند؛ متدينها و مقيدهايشان را مىگويم؟ در كشورهاى شمال آفريقا حجابى دارند كه شما اصلاً با آن آشنا نيستيد؛ در كشورهاى شرقى، يعنى هند و پاكستان، حجابى دارند كه باز هم شما با آن آشنا نيستيد. اينها هم ناشى از همان شرايط فرهنگى و اجتماعى است.۲
حجاب، به معناى منزوى كردن زن نيست
مسئله حجاب، به معناى منزوى كردن زن نيست. اگر كسى چنين برداشتى از حجاب داشته باشد، اين، يك برداشت كاملاً غلط است. مسئله حجاب به معناى جلوگيرى از اختلاط و آميزش بىقيد و شرط زن و مرد در جامعه است؛ زيرا آميزش و اختلاط بىقيد و شرط، هم به ضرر جامعه و هم به ضرر زن و مرد، به خصوص به ضرر زن است.3
حجاب و عفت
هميشه ما در طول زمان هر وقت گفتيم حجاب و عفت، عدهاى گفتند آقا حجاب به عفت چه كار دارد؛ خيلىها حجاب دارند؛ عفت ندارند؛ خيلى هم عفت دارند؛ حجاب ندارند. در طول زمان، هر وقت ما اين حرف را مىگفتيم،… بعضى اين را مىگويند؛ در حالى كه اين، حرف درستى نيست. عفت يك چيز است؛ حجاب يك چيز ديگر؛ اما عفت، آن چيز غيرقابل دسترسى و غيرقابل تأثيرپذيرى و آن صخره آسيبناپذير در انسان نيست؛ مثل همه خلقيات و خصلتهاى انسانى، در معرض تهاجم قرار مىگيرد. يكى از چيزهايى كه مىتواند آن را از تهاجم به دور بدارد و عفاف زن و طهارت او و تقواى او و حالت پرهيز و عصمت را در او نگه دارد، نداشتن معاشرت نامناسب در محيط زندگى و محيط كار و محيط جامعه است. معاشرت نامناسب، يعنى معاشرتى كه در او جهات فرهنگى و اخلاقى خاص رعايت نشده باشد. آن چيزى كه مىتواند به اين نگهدارى و مصونسازى و جداسازى كمك كند، حجاب است. بهترين چيز، حجاب است؛ حجاب از طرف زن و حجاب از طرف مرد. حجاب مرد هم نگاه نكردن است: حجاب، يعنى مانع؛ يعنى فاصل در زن.4
از نظر غرب و فرهنگ غربى، يكى از ارزشهايى كه براى زن متصور است، اين است كه با وجود خود و با شخصيت خود، وسايل التذاذ و بهرهمندى ديگران را فراهم آورد؛ لذا وقتى ما بر اساس فرهنگ اسلامى اعلام مىكنيم كه اسلام براى معاشرت زن و مرد، محدوديتى قائل شده و معاشرت بىقيد و شرط زن و مرد را جايز ندانسته، ما را متهم مىكنند كه شما به زن اهانت مىكنيد؛ در حالى كه اهانت آن چيزى است كه در فرهنگ غرب نسبت به شخصيت زن ديده مىشود.5
اين مسئله حجاب و محرم و نامحرم و نگاه كردن و نگاه نكردن، همه به خاطر اين است كه قضيه عفاف در اين بين، سالم نگه داشته شود. اسلام به مسئله عفاف زن اهميت مىدهد؛ البته عفاف مرد هم مهم است. عفاف، مخصوص زنان نيست؛ مردان هم بايد عفيف باشند؛ منتها چون در جامعه، مرد به خاطر قدرت جسمانى و برترى جسمانى، مىتواند به زن ظلم كند و برخلاف تمايل زن رفتار نمايد، روى عفت زن بيشتر تكيه و احتياط شده است. شما امروز هم كه در دنيا نگاه كنيد، مىبينيد يكى از مشكلات زنان در دنياى غرب، به خصوص در كشور ايالات متحده امريكا، همين است كه مردان با تكيه به زورمندى خودشان، به عفت زن تعدى و تجاوز مىكنند. آمار منتشر شده از سوى مقامات رسمى خود آمريكا را من ديدم كه يكى مربوط به دادگسترى آمريكا و يكى هم مربوط به يك مقام ديگرى بود. آمارها واقعاً وحشتانگيز است؛ در هر شش ثانيه، يك تجاوز به عنف در كشور آمريكا صورت مىگيرد! ببينيد چقدر مسئله عفت مهم است.6
1. از سخنان رهبر معظم انقلاب در يكى از خطبههاى نماز جمعه، 17.5.65.
2. بيانات رهبر معظم انقلاب در مصاحبه با مجله شاهد بانوان، 28.2.67.
3. بيانات رهبر معظم انقلاب در ديدار گروهى از خواهران پزشك سراسر كشور، 26.10.68.
4. بيانات رهبر معظم انقلاب در سمينار نقش زن در جامعه، 11.12.64.
5. بيانات رهبر معظم انقلاب در كنگره بينالمللى زن و انقلاب، جهانى اسلام 17.11.66.
6. اجتماع خواهران در ورزشگاه آزادى به مناسبت جشن ميلاد كوثر، 30.7.76.