مدرسه علمیه حضرت قاسم بن الحسن(ع) تهران

چکیده :

یکی از مهم­ترین راه­های ارتباط بین یگانه معبود هستی و انسان، دعا و مناجات است. مناجات یکی از اقسام دعاست. در فرهنگ اصیل و نورانی اسلام، گزاره­های تربیتی فراوانی در قالب دعا و مناجات بیان شده است و یکی از مهم­ترین و ارزشمندترین مناجات­های رسیده از اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام، مناجات خمسه عشره است که از حضرت سید الساجدین علیه السلام، صادر شده و دارای پانزده محور درخور توجه و پر محتوا می­باشد. این مناجات علاوه بر اعتبار در محتوا، از جهت سندی نیز دارای اعتبار و اهمیت می­باشد. از مهم­ترین فرازهای این مناجات نورانی، «مناجات مطیعین» است. مسأله­ی «اطاعت» یکی از مهمترین مراحل و حتی اصلی­ترین مرحله از مراتب سلوک الی الله به شمار می­رود و از این جهت دارای ارزش فراوانی است. در این مناجات حضرت زین العابدین علیه السلام «اطاعت» را از مهمترین ارکان دین برشمردند و آن جناب، ویژگیهای ساعین، صالحین، ابرار، سابقین و… را از مهمترین ویژگیهای مطیعین دانسته و مواردی همچون: اخلاص، جهاد در راه خدا، بصیرت، قرب الهی، لذت و شیرینی مناجات و… را از جمله عوامل اطاعت در این سیر الهی می­دانند. ایشان همچنین به موانع اطاعت که شامل: معصیت و نافرمانی، آرزوهای طولانی، حجاب قلب و… است، اشاره فرمودند و در میان مناجات­های خمس عشره «مناجات مطیعین» دارای بیشترین محتوا و مطلب اخلاقی و سیر و سلوکی از نظر امام سجاد علیه السلام می­باشد و همین امر بر اهمیت فراوان «اطاعت» دلالت می­کند.

روش گردآوری داده­های اولیه در این تحقیق، کتابخانه­ای و روش داده­پردازی و تدوین توصیفی ـ تحلیلی است.

واژگان کلیدی: دعا، مناجات مطیعین، مناجات خمسه عشره، امام سجاد علیه السلام.

پژوهشگر : فاطمه مهیرکجوری

جهت مطالعه کامل تحقیق به مؤسسه آموزش عالی حوزوی حضرت قاسم بن الحسن(علیهماالسلام) مراجعه فرمایید.