مکارم خوبان
اقرا باسم ربک الذی خلق « علق / 1»
اولین خطاب وحی با « اقرا » وخواندن است. اقرا فعل امر است که آمرش خداوند است و ماموربه آن رسول خدا«صلی الله علیه وآله» ، البته اگر چه مخاطب اولیه این آیه رسول خداست ولی به پیروی از رسول خدا همه پیروان ایشان مخاطب آیه اند.خداوند متعال می فرماید: «اقرا» بخوان! اما چه چیز را؟ مفعول به این فعل متعدی چیست؟ از آنجا که مفعول به محذوف است می توان نتیجه گرفت که مفعول به عام است، هر چی را می خواهی بخوان. حال سوال بعدی پیش می آید که چگونه بخوانم؟ «باسم ربک » به نام پروردگارت بخوان.
همان معنایی که می توان از آیه شریفه « بسم الله الرحمن الرحیم» استنباط کرد ، می توان از این آیه هم گرفت. زیرا «بسم الله الرحمن الرحیم» نیز متعلق «بسم الله» نیامده و محذوف است و چنین فهمیده می شود که هرکاری را خواستی آغاز کنی با بسم الله شروع کنی.البته آیه «اقرا باسم ربک » خاص تر از « بسم الله الرحمن الرحیم» است. زیرا که خواندن را از میان همه کارها مشخص کرده است و بعد رسول خدا فرمود: که من امی هستم و خواندن نتوانم!
خداوند فرمود:«اقرا باسم ربک الذی خلق ، خلق الانسان من علق، اقرا وربک الاکرم » ( علق/1تا3 )، نگو نتوانم ،تو زیر پوشش «رب» هستی پس می توانی ، آنهم «رب کریم» .رب کریم درهای بسته را باز می کند. چون کریم است، دستت را می گیرد راه را برایت باز می کند. و بعد خداوند خودش را معرفی می کند: « الذی علم بالقلم » علق/4
خداوند کسی است که با قلم آموخت، بزرگترین نعمت و ویژگی منحصر به فرد انسان. از اینجا جایگاه قلم و اقرا در بینش اسلامی مشخص می شود. بهترین ابزار رسیدن به کمال تعلیم و تعلم است.با قلم است که می توان عمر را به بلندای تاریخ افزایش داد. در جای دیگر می فرماید: « هل یستوی الذین یعلمون و الذین لا یعلمون » زمر/9
خداوند بار امانت را بر دوش انسان نهاد نه آسمان و زمین.چرا که تنها انسان بود که قابلیت پذیرش امانت الهی را داشت. این امانت چه بود ؟ رسیدن به مقام خلیفه الهی ، ولی الله شدن. چون قابلیت ذاتی بود، پذیرفت و آسمان و زمین چون لیاقت نداشتند ابا کردند. وسیله این ارتقاء و کسب مقام خلیفه الهی چیست ؟ قلم، علم.
تعالی را شنو از حق تعالی / تو را دعوت نموده سوی بالا
چو بودی تعالی را تو لایق /تعالی آمدت از قول صادق
اما باید دانست که بدون رنج ، گنج میسر نگردد.
چند توصیه به طلاب:
1- هدف و آرزویتان را بالا ببرید، آرزو و آمال بزرگ نشان دهنده بزرگی روح است. پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله)با اینکه دارای علم لدنی است و مظهر هوالعلیم رب است باز هم به دستور الهی می فرماید: رب زدنی علما (طه /114)
2- همت تان را بالا ببرید ،هرجا عزم قوی باشد بدن امتناع نمی کند. «ما ضعفت بدن عما قویت علیه النیه»
3- داشتن اخلاق علمی و عملی : معلم اخلاق خودتان باشید. اگر عمل کذب قول باشد دیگر قول اثر ندارد.
4- تحصیلتان همراه با رضایت خانواده باشد. چرا که به حمایت آنها نیازمندید ؛ البته کسب رضایت و تحصیل هنر می خواهد، مهارت و زبردستی می خواهد، به عبارت دیگر این دو با هم جمع نمی شود مگر با اخلاق.
5- هر روز از خودتان بپرسید چرا درس می خوانید. هدف خودتان را احیا کنید، تا خسته و مانده نشوید .
هدف را خالص کنید ، اگر هدف فقط الهی باشد ، اگر هرچه در دنیا چیزی هم بدست نیاورید باز هم برنده اید. ولی اگر هدف غیر الهی باشد به هر جا هم که برسید باز هم باخته اید. انشا الله از افرادی باشید که ( و من یخرج من بیته مهاجرا الی الله و رسوله ثم یدرکه الموت فقد وقع اجره علی الله ) نساء/100
از بیت نفس و خودیت درآئید و هدف را خدا قرار دهید. پس همین که از خودیت درآئید به هرجا برسید و نرسید مهم نیست، اجرش را خداوند برایتان قرار می دهد .