مدرسه علمیه حضرت قاسم بن الحسن(ع) تهران

چکیده

یکی از راههای ارتباطی خداوند با مخلوقاتش به ویژه انسان، دعا و مناجات است. نیازمندی انسان به عنوان یک مخلوق، او را وامی‌دارد تا به دنبال راهی برای درخواست و عرضه خود به خداوند باشد و این راه همان دعا و مناجات است. «مناجات خمسه عشره» که از بیانات امام سجاد علیه السلام است و دارای ارزش فراوان محتوایی و اعتبار سندی است، یکی از مناجات‌های آن جناب است. و اما انسان چون در این جهان که ویژگی‌های فریبنده زیادی دارد و ممکن است این ويژگی‌ها سبب فریب انسان شود و او را منحرف کند و از مسیر سعادت دور سازد لازم است با روش‌هایی برای مصون ماندن از این فریبندگی آشنا شود که یکی از این روش‌ها آشنایی با مقوله‌ای به نام زهد است که امام سجاد علیه السلام در مناجات الزاهدین به خوبی به تبیین این مهم پرداخته‌اند. امام زین العابدین علیه السلام در مناجات الزاهدین ابتدا ویژگی‌های دنیا را برشمردند و سپس به بیان درخواست‌های زهدپیشگان که به صورت سوزناک از خداوند متعال خواستار آن هستند، پرداخته‌اند. زهدپیشگی یکی از مراحل سخت در سلوک الی الله است که امام علیه السلام در این مناجات به خوبی آن را بیان داشته‌اند و در عین حال ثمره‌ی اصلی سلوک است.

داده‌های اولیه این تحقیق با استفاده از روش کتابخانه‌ای گردآوری شده و با بهره‌برداری از روش توصیفی داده‌‌پردازی و تدوین شده است.

واژگان کلیدی: دعا، مناجات خمسه عشره، مناجات الزاهدین، امام سجاد علیه السلام

پژوهشگر : سمانه حاتم آبادی

جهت مطالعه کامل تحقیق به مؤسسه آموزش عالی حوزوی حضرت قاسم بن الحسن(علیهماالسلام) مراجعه فرمایید.

چکیده

      این تحقیق تحت عنوان تاثیر قرآن در زندگی فردی به تاثیرات قرآن در سه بُعد شناختی، عاطفی و رفتاری پرداخته است. با توجه به گستردگی آیات قرآن تمام دستورات قرآن در این مجال نگنجیده و فقط برخی از دستورات قرآن در این سه بعد پرداخته شده است. در بعد شناختی عمل به آیات قرآن درباره ی  ایمان و اعتقاد به اصول پتجگانه عقاید آثار زیادی در زندگی انسان‌ها دارد که از جمله پشتوانه اخلاقیات شده اید باعث سلامت جسم و روان انسان و باعث می‌شود انسان با محیطش سازگار شود. زندگی اشخاص محتوا یافته و روح تلاش و امید در او زنده مانده باعث رضایت قلبی و تسلیم فرد در برابر امر الهی شده و شخص را مسلط بر نفس گردانده و به این ترتیب آثار دنیوی و اخروی زیادی به همراه دارد. در بُعد عاطفی که برخاسته از بُعد شناختی انسان است، تاثیر اعتقاد به قضا و قدر، صبر پیشه کردن، توکل، توسل، رضا، تسلیم، ارتباط با خالق هستی از طریق دعا، ذکر و در پایان تاثیر انفاق‌ کردن در زندگی انسان‌ها بررسی شده و در نهایت این نتیجه به دست آمده که در مواجهه با فشارهای روانی به کار بردن اصل تعادل و کنترل احساسات انسان مومن را در برخورد با حوادث موفق می‌گرداند. در بُعد رفتار دستورات قرآن درباره رفتار انسان در رابطه با خدا، خود، خلق و محیط بررسی شده و آثار عمل به دستورات بیان شده است.

کلید واژه ‏ها: عمل به قرآن، زندگی فردی، آثار فردی، بُعد شناختی، بُعد عاطفی، بُعد رفتاری.

پژوهشگر : مریم نیکبخت

جهت مطالعه کامل تحقیق به مؤسسه آموزش عالی حوزوی حضرت قاسم بن الحسن(علیهماالسلام) مراجعه فرمایید.

چکیده

فرهنگ جامع و اصیل وحی و سنت اهل بیت عصمت و طهارت سلام الله علیهم، آکنده از آموزه‌های عالی تربیتی در زمینه‌های گوناگون جهت بهره‌برداری علاقمندان و دوستداران است. از میان نگاشته‌های ارزشمند بر جای مانده از حضرات معصومین، «صحیفه سجادیه» به عنوان «اُخت القرآن» تاثیری بسزا و چشمگیر در انتقال دستورات مهم اخلاقی و تربیتی به صورت دعا و مناجات دارد. حضرت زین العابدین علیه السلام، مطالب کاربردی و قابل توجهی را در میان ۲۵۴ دعای این میراث پر ارزش شیعی مطرح ساخته‌اند. یکی از مهم‌ترینِ این مباحث، قلب و حالات و انفعالات و آفات آن است. فرح، لذت و اقبال از انفعالات مثبت قلب و وحشت و ذلت و اضطراب جزو انفعالات منفی قلب است. از نظر آن جناب آفات فراوانی از قبیل: عمی، شک و ریا قلب آدمی را تهدید می‌کند. نکته قابل توجه آن که انسان تا آفات و صدمات قلب را شناسایی نکند، قادر به از میان برداشتن آنها و در نهایت حرکت به سوی کمال، نخواهد بود و بی شک شناسایی حالات و انفعالات قلب نیز آدمی را در مسیر حرکت به سوی سعادت از رهگذر تربیت نفس یاری می‌رساند.

داده‌های اولیه این تحقیق با استفاده از روش کتابخانه‌ای گردآروی شده و با بهره‌برداری از روش توصیفی ـ تحلیلی تدوین و داده‌پردازی شده است.

واژگان کلیدی: قلب، آفات قلب، انفعالات قلب، صحیفه سجادیه، امام سجاد علیه السلام

پژوهشگر : سمیه خواجه وند

جهت مطالعه کامل تحقیق به مؤسسه آموزش عالی حوزوی حضرت قاسم بن الحسن(علیهماالسلام) مراجعه فرمایید.

چکیده

 صحیفه سجادیه، میراث روایی ارزشمند شیعه، مجموعه ی دعاها و مناجات هایی است که از زبان مبارک امام سجاد علیه السلام صادر شده است. این اثر گرانقدر که به «اخت القرآن»و«انجیل اهل بیت» شهرت یافته، مشتمل بر موضوعات تربیتی و اخلاقی است. معرفی سیمای نورانی اهل بیت به ویژه پیامبراعظم صلوات الله علیه از اهداف مهم نگارش این صحیفه پربهاست. مطالعه و دقت در این مکتوب روایی بر جای مانده از امام زین العابدین علیه السلام در مورد نبیّ مکرم اسلام نشان می­دهد که آن امام همام فراز هایی از این کتاب رابه بیان اسماء و اوصاف پیامبر اسلام اختصاص داده اند. بخش قابل توجهی از ادعیه صحیفه به ارائه اسماء و القاب رسول اسلام اختصاص یافته که آن اوصاف در دو بُعدِ: الهی و بشری و مفرد و ترکیبی بیان شده است. قسمت دیگری از صحیفه به تبیین سیره پیامبر اکرم در دوشاخه: علمی- اخلاقی و عملی اختصاص یافته است. برخی از مهم ترین حقوق پیامبر نور و رحمت نیز تشکیل دهنده این صحیفه نورانی است. امام سجاد علیه اسلام از بیان جایگاه الهی و اخروی حضرت ختمی مرتبت صلوات الله علیه نیز غفلت ننموده و به خوبی از عهده ی تبیین آن برآمده اند. حاصل آن که مطالعه در این اثر ارزشمند هر صاحب خردی را به شگفتی وامی دارد؛ زیرا امام سجادعلیه السلام سیمای وجودی و شخصیتی پیامبرگرامی اسلام را به طور جامع در قالب ادعیه به خوبی منعکس نموده اند و همین امر موجب آشنایی بیشترعلاقمندان با سیره و شخصیت حضرت محمد صلوات الله علیه از رهگذر مطالعه و تفکر در صحیفه سجادیه می شود. داده های اولیه این پژوهش با استفاده از روش کتابخانه­ای جمع­آوری شده و با بهره برداری از روش توصیفی تدوین و داده­پردازی شده است.

واژگان کلیدی: پیامبراعظم، صحیفه سجادیه، امام سجاد علیه السلام، حقوق پیامبر، اسماء و اوصاف پیامبر، سیره پیامبر

پژوهشگر : زهرا موسی الرضا

جهت مطالعه کامل تحقیق به مؤسسه آموزش عالی حوزوی حضرت قاسم بن الحسن(علیهماالسلام) مراجعه فرمایید.

چکیده

یکی از مهم­ترین راه­های ارتباط بین خالق هستی و انسان، دعا و مناجات است. مناجات یکی از اقسام دعاست و به حالتی گفته می­شود که انسان با خدای خویش به نجوا می­نشیند. در فرهنگ اصیل اسلامی، گزاره­های تربیتی فراوانی در قالب دعا و مناجات بیان شده است. یکی از ارزشمندترین مناجات­های رسیده از اهل بیت، مناجات خمس عشره است. این مناجات از زبان مبارک امام سجاد علیه السلام صادر شده است و مشتمل بر پانزده محور درخور توجه و پرمحتواست. این مناجات، علاوه بر اعتبار محتوایی دارای اعتبار سندی نیز می­باشد. از مهم­ترین فرازهای این مناجات نورانی، «مناجات المریدین» است. این مناجات، دستورالعمل جامع امام معصوم برای رسیدن به یک مراد واقعی است. از مهمترین فرمایشات امام در این متن اشاره به ویژگیهای مراد چون: راهنمایی، مایه اُنس مُرید بودن، امیدبخش بودن مرید و منزه بودن مراد است. آن جناب درخواستهای مریدین را از قبیل: درخواست فضل و احسان و عطوفت، وصال الهی و قرب الهی بیان می­کند. از نظر امام علیه السلام، مرید حقیقی، خود مبادرت به اظهار اراده به مراد می­نماید و همین امر ثمرات شیرینی دارد. مهم­ترین ثمرة آن عبادت دائمی و چشیدن لذت مناجات است. حاصل آن که صرف آفرینش انسان، هدف ذاتی خداوند نیست، بلکه مقدمه­ای است برای تربیت انسان به عنوان مرید و زمینه­ساز رشد و تکامل معنوی اوست؛ به این دلیل که حضرت حق، منشأ همه تأثیرات در مراد دینی است و در نهایت فقط خداست که مراد المریدین به شمار می­رود. پس خدا در رابطه با انسان، دو نقشِ آفرینندگی و مهم­تر از آن، مراد بودن ایفا می­کند که فلسفه وجودی نقش اول، در حقیقت، همان نقش دوم است.

قابل ذکر است که داده­های اولیه در این تحقیق به روش کتابخانه­ای گردآوری شده و با بهره جستن از روش توصیفی و تحلیلی تدوین شده است.

واژگان کلیدی: دعا، مناجات المریدین، مناجات خمس عشره، امام سجاد علیه السلام

پژوهشگر : مرضیه دلجوی کوشالی

جهت مطالعه کامل تحقیق به مؤسسه آموزش عالی حوزوی حضرت قاسم بن الحسن(علیهماالسلام) مراجعه فرمایید.

چکیده

انسانِ نیازمند، همواره به دنبال منبعی غنی و جاودان است تا بتواند از رهگذر تمسک به آن منبع لایزال، خواسته‌‌هایش را تأمین کند. خداوند متعال، این موجود بی‌همتا، وسیله‌ای به نام «دعا» در فراروی آدمی نهاده تا بدین سبب مخلوقش را در مسیر حیات یاری رساند. دعا، عرصه‌ی راز و نیاز و اظهار تذلّل و عبودیت و در یک کلام «افتقار» به درگاه آن بی‌نیاز بی‌نظیر است. در این میان، هدایتگران بشر به ویژه ائمه معصومین و علی الخصوص حضرت امام سجاد علیه السلام، ادعیه‌ی فراوانی عرضه نموده‌اند که «مناجات خمسه عشر» یکی از ارزشمندترین آنهاست. این میراث پُر بهای شیعی مشتمل بر پانزده مناجات پر نغز است که «مناجات المفتقرین» یکی از آنهاست. امام علیه السلام برای خداوند به عنوان «مُفتَقَر» حقیقی انسان، ویژگی‌هایی چون: جبران‌کنندگی نقایص مُفتَقِرین، امنیت‌بخشی، مُلک و سلطنت و ذوالفضل بودن را برشمرده،‌ سپس برخی از درخواست‌های مفتقرین را عرضه می‌دارند، چون: انحصار درخواست خاضعانه از خدا، اختصاص تضرّع و ابتهال به درگاه حق و درخواست تداوم از خالق بی‌همتا. نکته قابل توجه این است که «افتقار» صفتی است که با «مخلوقیت» موجودات، به ویژه انسان، حتی به عنوان «اشرف مخلوقات» عجین شده است و در مقابل، خداوند متعال به عنوان تنها هستی‌بخش عالم، صفتی چون «صمدانیت» را به یدک می‌کشد و همین امر، دلالت بر عینیت صفات الهی با ذات حق‌تعالی می‌کند. داده‌های اولیه این نوشتار به روش کتابخانه‌ای گردآوری شده با بهره‌گیری از روش توصیفی تدوین گشته است.

واژگان کلیدی: دعا، مناجات المفتقِرین، مناجات خمسه عشره، امام سجاد علیه السلام

پژوهشگر : فهیمه سادات مؤذنی

جهت مطالعه کامل تحقیق به مؤسسه آموزش عالی حوزوی حضرت قاسم بن الحسن(علیهماالسلام) مراجعه فرمایید.