مدرسه علمیه حضرت قاسم بن الحسن(ع) تهران

چکیده

از آنجا که مالکیت مطلق هستی از آن خداوند است. حقوق خداوند اصل و ریشه‌ی همه حقوق می‌باشد. بنابراین حقوق خداوند اوّلاً و بذات است و حقوق بشر در طول حقوق خداوند لحاظ می‌شود. تحقیق پیشِ رو حقوق خداوند را از دیدگاه علّامه طباطبایی با رویکرد به تفسیر المیزان بررسی می‌کند. تأمّل در آموزه‌های دینی یادآور سعادت و تعالی انسان است. لذا سعادت انسان در گرو اعمال و رفتار آدمی است که ناشی از عملکرد وی می‌باشد. چنانچه انسان رعایت حقوق خداوند را بکند در رشد، تکامل و سعادت خود سرعت می‌بخشد. حال از آنجا که شناخت حقوق مقدمه رعایت حقوق است و سعادت و کمال نتیجه‌ی این رعایت می‌باشد، شناخت حقوق خداوند اهمّیّت پیدا می‌کند و اگر شناخت حقوق خداوند از بیان مفسر تفسیر المیزان در راستای تفسیر آیات قرآن باشد بسیار اهمّیّت ویژه پیدا می‌کند. حقوق خداوند از جمله مفاهیمی است که همواره در ذهن آدمی مطرح بوده و گاهی در پی یافتن مصادیق آن بوده است، امّا به لحاظ غلبه اومانیسم در جهان از حقوق بشر اوّلاً و بذات بحث شده و کتاب‌های متعددی در این زمینه نگاشته شده است ولی در مورد حقوق الهی تنها در کتب اخلاقی بحث می‌شود.

داده‌های اولیه این تحقیق با استفاده از روش کتابخانه‌ای گردآروی شده و با بهره‌برداری از روش توصیفی ـ تحلیلی تدوین و داده‌پردازی شده است.

حقوق حقیقی و اصلی از آن خداوند می‌باشد و ماسوی او در مرحله بعد ذی‌حق محسوب می‌شوند. علّامه طباطبایی با توجه به آیات قرآن در مراحل مختلف این حق را در عالم تشریع و عالم تکوین به صورت تصریحی و تلویحی در موارد متعدد به خداوند اسناد داده است.

واژگان کلیدی: حقوق خداوندـ علّامه طباطباییـ حقوق تکوینیـ حقوق تشریعی

پژوهشگر : خدیجه حسین آبادی

جهت مطالعه کامل تحقیق به مؤسسه آموزش عالی حوزوی حضرت قاسم بن الحسن(علیهماالسلام) مراجعه فرمایید.

 چکیده

این رساله با عنوان جایگاه عرف و سیره در فقه و اصول امامیه با هدف شناخت عرف و سیره و نقش آن دو در فقه و اصول امامیه صورت پذیرفته است. «عرف دستوری است که عامه مردم در میان خود وضع کرده باشند و بر خود لازم و واجب ساخته که به آن عمل کنند و مخالفت با آن را قبیح شمرند». این پدیده دارای گونه‏هایی از جمله عرف عملی، لفظی، عام، خاص، قولی و … است.

عرف در فقه و در نزد فقهای امامیه دارای حجیت و اعتبار است اما این اعتبار و حجیت مشروط به ادله‏ای از جمله کتاب، سنت، وجود احکام امضایی، سکوت شارع و … است.

عرف با توجه به نوع کاربرد آن جایگاه متفاوتی دارد و نقش مهمی در استنباط احکام ایفا می‏کند و در مواردی از جمله اثبات تحقق موضوع، تعیین حدود موضوع، دلالت و ظهور، فهم ظهورات و … و موارد دیگری از دلائل در فقه مورد استفاده قرار می‏گیرد.

سیره نیز عبارتست از «حالتی که انسان یا غیر او بر آن حالت زندگی می‏کند. چه آنکه حالت غریزی یا اکتسابی باشد.

سیره به دو بخش سیره متشرعه و سیره عقلا تقسیم شده است.

آنچه در سیره متشرعه مهم است، اثبات همزمانی سیره با زمان معصوم و اثبات موافقت معصوم با مضمون این سیره است. دو راه برای کشف امضای شارع نسبت به سیره عقلا است؛ سکوت شارع در برابر سیره عقلا و عدم مخالفت شارع با سیره، چون شارع رئیس عقلا است.

سیره متشرعه و بناء عقلا از جهاتی باهم تمایز دارند: اول اینکه بناء عقلا بنفسه کاشفیتی از موقف شارع ندارد، ولی سیره متشرعه این امکان را داراست. دوم اینکه در استدلال به سیره متشرعه احراز کاربرد آن سیره توسط اصحاب ائمه و نسل‏های معاصر با آن ضروری است، ولی در بناء عقلا چنین چیزی لازم نیست.

واژگان کلیدی : عرف – سیره – سیره عقلا – سیره متشرعه – اصول فقه

پژوهشگر : فاطمه صفری

جهت مطالعه کامل تحقیق به مؤسسه آموزش عالی حوزوی حضرت قاسم بن الحسن(علیهماالسلام) مراجعه فرمایید.

چکیده

یکی از دغدغه­های اساسی انسان ، و همچنین یکی از موضوعات اساسی و محوری ادیان ، مسئله­ی وجود خداست که پیشینه­ی آن به قدمت تاریخ است. اهمیّت زایدالوصف خداشناسی و آثار عمیق آن بر حیات آدمی به هیچ عنوان قابل انکار نیست. قراین و شواهد تاریخی نشان می‌دهد که شناسایی مبدأ هستی همواره یکی از دغدغه‌های اصلی بشر بوده و بخش عمده‌ای از منابع گوناگون دینی به توصیف مبدأ عالم (خداوند) پرداخته است‌. در این میان قرآن‌کریم به‌عنوان معجزه‌ی جاوید خاتم انبیا و تنهاترین کتاب وحیِ مصون از تحریف‌، تکیه‌گاه محکمی­ برای تمامی انسان‌هایی است که می‌خواهند در مسیر توحید و هدایت حرکت کنند.

در قرآن‌کریم براهین عقلی و جزمی فراوانی درباره­ی اثبات خداوند وجود دارد‌؛ از جمله­ی این براهین عبارتند از‌: برهان صدّیقین ، برهان وجوب و امکان ، برهان حرکت ، برهان علیّت و… در این میان اصل علیّت به عنوان قضیه ای عقلی و بدیهی که تصوّر موضوع و محمول آن برای تصدیق آن کفایت می‌کند یکی از ارزشمندترین اصول علمی و فلسفی است که برهان علّی مبتنی بر آن است در این نوشتار با عنوان برهان علّی در قرآن با رویکرد پاسخگویی به شبهات ، سعی شد پس از پرداختن به مقدّمات مورد نیاز و مفهوم شناسی دقیق واژگان کلیدی، برهان علیت در قرآن‌کریم بررسی شود و در پایان مهم‌ترین اشکالات و شبهات وارده بر این برهان با تکیه بر مبانی آیات قرآن کریم پاسخ داده شود. داده‌های اولیه این تحقیق با استفاده از روش کتابخانه‌ای گردآروی و با بهره‌برداری از روش توصیفی ـ تحلیلی تدوین گشت.

واژگان کلیدی تحقیق: برهان، علیت، برهان علّی، قرآن، شبهات

پژوهشگر : طیبه دلشادی

جهت مطالعه کامل تحقیق به مؤسسه آموزش عالی حوزوی حضرت قاسم بن الحسن(علیهماالسلام) مراجعه فرمایید.

چکیده

خانواده نخستین محیط آموزشی برای فرزندان می باشد.پدر ومادر به عنوان اولین مربیان تاثیر زیادی در آینده و شقاوت و سعادت فرزندان خود دارند.تاثیرات تربیتی والدین از زمان قبل از تولد آغاز شده و تا دوران جوانی فرزندشان ادامه دارد.

در دوران تربیتی اعم از قبل از تولد ،کودکی،نوجوانی و جوانی آموزش های خاصی لازم است که فراخور نیاز مربوط به هر مقطع فرزند باید توسط والدین به فرزندان ارائه گردد.دوران جوانی و نوجوانی دوره حسااس تربیتی بوده و ویژگی هایی دارند که والدین باید توجه خاصی به شرایط فرزندان در این زمان داشته باشند.تربیت خانوادگی فقط مختص به امور و وظایف والدین نسبت به فرزندان نبوده و فرزندان نیز نسبت به والدین خود وظایفی دارند.

کلید واژه: امام علی؛تربیت خانوادگی،کودکی؛جوانی؛نوجوانی

پژوهشگر: فاطمه آب روشن

جهت مطالعه کامل تحقیق به مؤسسه آموزش عالی حوزوی حضرت قاسم بن الحسن(علیهماالسلام) مراجعه فرمایید.

چكيده
مديريت رفتار يكي از زمينه‌هاي مهم در ساختار شخصيتي انسان، به شمار مي‌آيد. رفتار به معناي واكنشي كه در برابر يك عمل از موجود زنده سر مي‌زند و نشانگر نيازها، افكار، عواطف و شناخت‌هاي فرد است. اين موضوع از جمله امور مهمي است كه در سرتاسر نهج‌البلاغه در كلام حضرت امير بدان توجّه شده است. بي‌شك، مديريت و كنترل صحيح آن، براي نيل به فضايل اخلاقي و كمال معنوي انسان، ضرورت دارد. از آنجا كه كتاب گرانسنگ نهج‌البلاغه و سخنان گوهربار اميرمؤمنان، نمونه‌هايي عملي از اين مديريت‌ها و دستورالعمل‌هايي مفيد از اين راهكارها را به دست مي‌دهد، لذا رفتار و معادل‌هاي آن در نهج‌البلاغه بررسي شده و عواملي از جمله وراثت،‌ خانواده، محيط و … در شخصيت‌ رفتاري انسان از ديدگاه حضرت امير مد نظر قرار گرفته است و همچنين در بيانات حضرت، نمايان مي‌شود كه مؤلفه‌هاي صحيح رفتار درون فردي از جمله قناعت، صبر، ساده‌زيستي و تواضع و … و همچنين مؤلفه‌هاي صحيح رفتار ميان فردي و اجتماعي از جمله رعايت عدل و انصاف، پاكدامني، آداب خانوادگي و آداب اجتماعي و ضرورت پرداختن به مباني رفتار كه بيانگر جايگاه شناخت فرد مي‌باشدو در نهايت، دستاورهاي رفتار صحيح از جمله: خودسازي، اميدواري، آخرت‌گرايي در بيانات حضرت امير (عليه‌السلام) نمايان مي‌شود.

واژگان كليدي: مديريت، رفتار، نهج‌البلاغه، اخلاق، عمل

پژوهشگر : سمیرا ابراهیمی

جهت مطالعه کامل تحقیق به مؤسسه آموزش عالی حوزوی حضرت قاسم بن الحسن(علیهماالسلام) مراجعه فرمایید.

چکیده

     نیازمندی انسان به عنوان یک مخلوق ، او را وا می دارد تا به دنبال راهی برای درخواست حاجات خویش از آستان قادر متعال باشد . یکی از این روش ها ، (( دعا و مناجات است )) .         (( مناجات خمس عشره )) نیز که از زبان مبارک امام سجاد علیه السلام صادر گشته و دارای ارزش فراوان محتوایی و اعتبار سندی است ، یکی از مناجات های عرفانی است که در زمینه های مختلفی از جمله (( توسل به خداوند و پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله )) ارائه شده است . امام         زین العابدین علیه السلاه در ابتدای این مناجات ، ویژگی های متوسَّل (خدا) را بیان کرده ، سپس آثار توسل را برشمردند .از نظر آن جناب رأفت ، رحمت ، مغفرت ، رضوان ، کرم و گسیل شفاعت پیامبر به سوی امت ، از ویژگی های مرجع توسّل (خدا) هستند . از همین رو ، آن بزرگوار برخی از این اوصاف الهی را واسطه درخواست خویش نموده و به آثار مهم توسل به خداوند اشاره      می کنند که از جمله آنها برآورده شدن آرزوها ، ختم به خیر شدن اعمال ، ورود به بهشت ، لقای الهی و آرمیدن در جوار الهی می باشد . مسأله توسل انسانها به خدا و فوایدی که در این توسل نهفته است ، از مباحث عرفانی و مهم است که در لابه لای متون دینی به ندرت مطرح شده و یکی از امتیازات مهم این مناجات ؛ یعنی خمس عشره اشتمال آن بر مبحث توسل است که یکی از مناجات های امام معصوم را به صورت دقیق ، صریح و کامل به خود اختصاص می دهد .     داده های اولیه این تحقیق با استفاده از روش کتابخانه ای گرد آوری شده و با روش توصیفی – تحلیلی تدوین شده است                                                                   

واژگان کلیدی : دعا ، مناجات خمسه عشره ، مناجات المتوسلین ، امام سجاد علیه السلام

پژوهشگر : فاطمه درزی

جهت مطالعه کامل تحقیق به مؤسسه آموزش عالی حوزوی حضرت قاسم بن الحسن(علیهماالسلام) مراجعه فرمایید.