مدرسه علمیه حضرت قاسم بن الحسن(ع) تهران

«1»  به حضرت مريم راجع به حضرت عيسى بشارت داده شد و خداوند در اين باره فرمود: «همانا خداوند تو را به كلمه  بشارت مى‏دهد، به حضرت فاطمه نيز در باره حسن و حسين (عليهما السّلام) بشارت داده شد چنان كه در روايت وارد شده كه پيامبر اسلام به هنگام ولادت هر يك از ايشان به فاطمه مژده داده مى‏فرمود: مبارك باشد، همانا فرزندى كه از تو متولّد گرديد امامى خواهد بود كه بر اهل بهشت سرورى مى‏نمايد و خداوند متعال اين امامت و سيادت را در نسل او كامل مى‏كند، و منظور از آيه وَ جَعَلَها كَلِمَةً باقِيَةً فِي عَقِبِهِ، على عليه السّلام مى‏باشد.

«2»   امام صادق عليه السّلام مى‏فرمايد: مدّت حمل- حامله بودن- مريم نه ساعت بوده است، و فاصله بين تولّد حسن و حسين نيز طبق روايتى كه وارد شده شش ماه بوده.

  «3»  مريم دختر عمران بود و فاطمه دختر محمّد (صلوات اللَّه عليهم) به سبب پدرانشان شرافت و احترام يافتند.

«4» مادر حضرت مريم نذر كرده بود فرزندى بياورد كه به سبب عبادت به خداوند مقرّب شود، و محمّد صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم در همه حال بيش از ساير مردمان به خداوند تقرّب مى‏جست و اين حالت موجب مى‏شود كه در آن وقتى كه فاطمه را از خدا خواست، به سبب برترى و فضلى كه بر ساير مردمان داشت، بالاتر از آنچه را كه مادر مريم خواسته بود تقاضا نمايد، حضرت مريم را مادرش نذر كرد ولى حضرت فاطمه را پدرش، و منزلت مادر مريم نظير مقام و منزلت پدر فاطمه عليها السّلام نبوده است.

«5»  بر اساس آيه: «زكريا متكفّل نگهدارى و تربيت مريم گرديد»، حضرت زكريا مسئوليت نگهدارى از مريم را عهده‏دار شد در حالى كه نگهدارى و تربيت حضرت فاطمه عليها السّلام به عهده پيامبر اسلام صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم بوده و ترديدى نيست كه افضل از همه مردم و حتّى انبيا بوده‏اند پس كفالت ايشان نيز ارزشمندتر از كفالت سايرين خواهد بود، ضمن آنكه كفالت يتيم مستحب است ولى كفالت فرزند واجب.

«6» مريم عيسى را در زمان جاهليت و حاكميت كفر به دنيا آورد ولى فاطمه، حسن و حسين را پس از اسلام و بر فطرت اسلام به دنيا آورد.

 «7» خداوند حضرت مريم را بر سلامتى خود و فرزندش آگاه نمود و لذا دليلى براى اينكه مريم خائف و ترسان باشد وجود نداشت، در حالى كه به هنگام باردار بودن فاطمه بر حسن و حسين، او نمى‏دانست كه در هنگام باردارى و زايمان در چه حالى خواهد بود و اين امر باعث مى‏شود كه ثواب فاطمه در اين خصوص بيشتر باشد. و به همين سبب است كه مقام مسلمانان در جنگ بدر از مقام ملائكه بالاتر بود زيرا آنان در باره سلامتى خود در خوف و رجا بودند در حالى كه ملائكه چنين حالتى نداشتند و خطرى آنها را تهديد نمى‏كرد.

«8» به حضرت مريم گفته شد: «محزون مباش»، و پيامبر اسلام نيز به فاطمه فرمود: اى فاطمه! همانا خداوند به خشنودى تو خشنود مى‏گردد

«9» و به مريم گفته شد: «ما از روح خود در او دميديم»، و فاطمه پنجمين نفر از اصحاب كساء بود به طورى كه جبرئيل بر ششمين فرد بودن در ميان ايشان افتخار مى‏كرد.

«10» و خداوند در باره حضرت مريم فرمود: «درخت براى تو خرماى تازه مى‏دهد، پس، از آن خرما بخود و از آب نهر نيز بياشام» و احتمال مى‏رود كه آن نخل و نهر پيش از آن موجود بوده باشند زيرا اثرى از آنها باقى نمانده است، در حالى كه اثر زمزم، مقام ابراهيم، موضع تنور، شكافته شدن دريا و بازگشتن آفتاب براى على عليه السّلام باقى مى‏باشند، و براى حضرت زهرا عليها السّلام داستان خرماى صيحانى- نوعى خرماى سياه و سخت- و آب مقدّس اتفاق افتاد.

«11»  و روايت شده كه به هنگام ازدواج حضرت فاطمه، امّ ايمن گريه كرد و به پيامبر گفت: اى رسول خدا! فاطمه را شوهر مى‏دهى و چيزى نثار او نمى‏نمايى؟ پس پيامبر فرمود: اى امّ ايمن! چرا تكذيب مى‏كنى؟ به درستى كه خداى تعالى آنگاه كه فاطمه و على ازدواج نمودند به درختان بهشت فرمان داد تا آنچه از زر و زيور و ساير چيزهاى گرانقيمت دارند فرو ريزند، و آنها به قدرى از اين تحفه‏هاى بهشتى برگرفتند كه كسى اندازه آن را نمى‏داند.

«12»  ملائكه با حضرت مريم سخن گفتند و به او مژده دادند: «همانا خداوند تو را برگزيد و تطهير نمود و تو را برترين زنان عالم قرار داد» و مقصود خداوند از «نساء العالمين» زنان آن‏زمان بوده است،  نظير قول خداى تعالى به بنى اسرائيل كه فرمود: «من شما را بر اهل دو عالم برترى دادم» در صورتى كه به فرموده خداوند متعال در قرآن: «اى مسلمانان! شما بهترين امّت مى‏باشيد» معلوم مى‏شود كه بنى اسرائيل برتر از مسلمانان نيستند- پس معلوم مى‏شود كه سيادت و برترى حضرت مريم مربوط به زنان زمان خودش بوده كما اينكه برترى بنى اسرائيل بر ساير مردمان مربوط به زمان خودشان بوده است- و خداوند در قرآن كريم فرموده است: «خداوند حضرت آدم را برگزيد … [تا آنجا كه مى‏فرمايد] خاندان و ذرّيّه‏اى كه بعضى از آنها از بعضى ديگر مى‏باشند» و فاطمه و ذرّيّه وى از همين خاندان هستند كه پيامبر در باره‏اش فرمايد: «فاطمه عليها السّلام سيّده و سرور زنان دو عالم از اوّلين و آخرين آنان است، و او هر گاه براى عبادت در محراب مى‏ايستد هفتاد هزار فرشته مقرّب بر او سلام مى‏كنند» و آنچه را كه ملائكه به مريم گفته بودند در شأن فاطمه بيان كرده و مى‏گويد: خداوند تو را انتخاب نمود، تطهير كرد و بر زنان دو عالم برترى و فضيلت بخشيد:

«13» و بر اساس آيه: «هر گاه حضرت زكريا نزد مريم مى‏رفت، در نزد او غذايى مى‏يافت» معلوم نشده كه خداوند غذاى مذكور را در همان زمان خلق مى‏كرد يا اينكه فرشته‏اى غذاى او را حاضر مى‏نمود و از اين آيه فقط استفاده مى‏شود كه حضرت مريم بسيار شكرگزار بوده كما اينكه در آيه آمده است: «بگو همه اين نعمتها از جانب خداوند است»، و از اين قبيل فضائل و مناقب براى حضرت فاطمه عليها السّلام آنقدر است كه هيچ مسلمانى آنها را انكار نمى‏كند، مثل حديث مقداد، خبر طير، انار، انگور، سيب، گلابى، و غيره، و اين يك امر مسلّم است كه حضرت فاطمه عليها السّلام ميوه‏هايى تناول فرمود كه بعد از هبوط آدم و حوّا، هيچ كس از آن ميوه‏ها نخورده بود، كما اينكه در روايت آمده كه پيامبر خدا صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم به نزد دخترش حضرت فاطمه رفت در حالى كه وى در محراب مشغول عبادت بود، و در پشت سر ايشان كاسه بزرگى بود كه از آن بخار بر مى‏خاست، و فاطمه پس از فراغت از عبادت آن كاسه را در مقابل پيامبر و على (عليهم السّلام) نهاد و در مقابل سؤال على كه گفت: اين غذا چگونه فراهم آمده است، فرمود: از فضل خداوند متعال كه هر كه را خواهد بى‏حساب روزى دهد.

«14»  رزق حضرت مريم از بهشت بوده، در حالى كه خلقت فاطمه از ميوه‏هاى بهشتى بوده است كما اينكه در حديث آمده است كه رسول خدا فرمود: جبرئيل خرمايى از خرماهاى بهشتى را به من داد كه آن را خوردم و در اثر آن نطفه‏اى در صلب من ايجاد گرديد.

«15»  خداوند متعال مريم را بيست بار در قرآن مدح و تمجيد نموده ولى فاطمه عليها السّلام داراى بيست نام است كه هر يك از آنها بر فضلى از فضائل او دلالت مى‏كنند و شيخ صدوق (381 ه) آن نامها را در كتاب مولد فاطمة آورده است                       

«16» و خداوند در باره مريم فرموده: «مريم دختر عمران عفّت خويش را محفوظ داشت و خداوند بهشت را به او عطا نمود» و منظور از اين آيه «عفت داشتن» است نه ملاسمه، و بهشت نيز براى ذرّيّه‏اش نمى‏باشد بلكه فقط به خود او اعطا گرديده است، پس اگر مقصود خداوند عدم ملامسه بود همانا حمل و زايمان او را غير عادى قرار مى‏داد، در حالى كه خداوند در باره حضرت فاطمه عليها السّلام فرمود: «جز اين نيست كه خداوند اراده نموده است تا هر گونه رجس و پليدى را از شما اهل بيت پيامبر دور نمايد» و در اين آيه، عصمت را نه فقط براى فاطمه بلكه براى ذرّيّه او نيز قرار داده است.

حسّان بن ثابت در مقايسه بين مقام مريم و فاطمه گويد:

مريم عفّت خود را حفظ كرد و عيسى را كه مثل ماه شب چهارده بود به دنيا آورد و بعد از او فاطمه عفت خود را محفوظ داشت و دو سبط پيغمبر را كه هدايتگر امّت هستند به دنيا آورد.

…و شاعر چه زیبا سروده :

نه مثل ساره ای و مریم /نه مثل آسیه و حوا /فقط شبیه خودت هستی / فقط شبیه خودت زهرا / اگر شبیه کسی باشی شبیه نیمه شب قدری / شبیه آیه تطهیری /شبیه سوره اعطینا /شناسنامه تو صبح است /پدر تبسم و مادر نور /سلام ما به تو ای باران / سلام ما به تو ای دریا .

برگرفته از کتاب «زندگانی حضرت زهرا سلام الله علیها ،نوشته محمد روحانی علی آبادی ،صفحات 300 تا 303 ،که نویسنده کتاب این فضایل از از کتاب مناقب ابن شهر آشوب ،جلد 3 ،صفحات 408 تا 410 نقل کرده است .