مدرسه علمیه حضرت قاسم بن الحسن(ع) تهران

چرا اسلام برای حجاب حدی معین کرده است؟ حال اگر چند تار مو هم پیدا شود ، مگر قرار است چه اتفاقی بیفتد؟ چه اثر سوئی ممکن است داشته باشد؟

اولا: مطالعه متون اسلامی قرآن و احادیث پیامبر(ص) و ائمه(ع) و گفت‏وگوهای اصحاب و یاران آن‏هانشان میدهد که همواره بحث از فلسفه احکام درمیان آن‏هارایج بوده و باید هم چنین باشد، زیرا روش قرآن را یک روش استدلالی و منطقی آزاد میدیدند و به خود حق میدادند که در مباحث مربوط به احکام نیز از این روش استفاده کرده و سئوال از فلسفه حکم کنند.اگر تصور کنیم روش قرآن تنها استدلال در اصول دین و مسائل عقیدتی است، نه فروع دین و مسائل علمی، اشتباه کرده‏ایم، زیرا میبینیم قرآن مثلاً پس از تشریع روزه ماه مبارک رمضان میگوید لعلکم تتقون؛ شاید تقوا پیشه کنید". به این ترتیب فلسفه آن را پرهیز از گناه ذکر میکند.در مورد تحریم غنا و شراب میگوید: “شیطان میخواهد به وسیله شراب و قمار میان‏تان دشمنی و کینه ایجاد کند و شما را از یاد خدا و از نماز بازدارد". در احادیث پیامبر(ص) و ائمه(ع) موارد بسیار دیده میشود که پیشوایان دینی به ذکر اسرار و فلسفه احکام پرداخته‏اند، بنابراین هنگامی که میبینیم قرآن مجید و پیشوایان اسلام در موارد زیادی به بیان فلسفه و اسرار احکام میپردازند، دلیل آن است که چنین حقی را به ما داده‏اند که در این باره به بحث بپردازیم. در غیر این صورت میبایست مردم را صریحاً از بررسی و دقت در این قسمت ممنوع سازند.تا این جا نتیجه میگیریم طرز برداشت اسلام از مسائل دینی، گشودن باب استدلال در همه آن‏هااست، ولی از جهتی میدانیم معلومات ما هر قدر با گذشت زمان پیش برود، باز محدود است. ما همه چیز را نمیدانیم اما این را میدانیم که احکام و دستورهای آسمانی از علم بی پایان خداوند سرچشمه میگیرد و از مبدئی که همه حقایق هستی پیش او روشن است. آیا با توجه به این حقایق میتوانیم انتظار داشته باشیم فلسلفه همه احکام را درک کنیم؟ اگر چنین بود، چه نیازی به پیامبران برای تشریع احکام داشتیم؟ خودمان مینشستیم و آن چه صلاح و مصلحت بود، تصویب میکردیم! وانگهی مگر ما همه اسرار آفرینش تمامی موجودات جهان و قوانین که بر آن‏هاحکومت میکند و فلسفه وجودی هر یک را میدانیم؟احکام تشریعی جدا از حقایق آفرینش و تکوین نیست. اطلاعات ما در هر دو قسمت محدود است. از مجموع این دو بحث نتیجه میگیریم که تنها به اندازه اطلاعات و به میزان معلومات بشری در هر عصر و زمان میتوانیم فلسفه و اسرار احکام الهی را دریابیم، نه همه آن‏هارا. این مسأله درست به آن میماند که از طبیب ماهر معالج خود توضیحاتی درباره فواید داروهایی که برای ما تجویز کرده و چگونگی تأثیر آن‏ها بخواهیم، تا آگاهی و علاقه بیشتری به آن پیدا کنیم، نه این که به کار بستن دستورهای وی مشروط به توضیحات قانع کننده او باشد، زیرا در این صورت ما هم باید پزشک باشیم. از طرف دیگر اگر چه بسیاری از فلسفه و حکمت‏های احکام الهی را نمیدانیم، اما از آنجا که معتقدیم از علم بی پایان الهی سرچشمه گرفته و جهت سعادت و خوشبختی ما بیان شده، به آن ها عمل میکنیم، مانند دستور پزشکان، در حالی که علم و آگاهی پزشکان اندازه علم الهی نیست.

به قول استاد قرائتی اگر شما نقشه ای برای رسیدن به گنجی داشته باشید فرضا باید 4 متر به طرف راست 5 متر به بالا بروید و بعد زمین را بکنید اگر به جای 4 متر 6 متر بروید به گنج مورد نظر نخواهید رسید در این موارد هم اگر دقیقا به حدود الهی مقید نباشیم به نتیجه مطلوب نمی رسیم.

ثانیا: شاید عمدا بیرون گذاشتن دو سه تار مو ظاهرا کوچک باشد  ولی هيچ گناهى را اگر چه از كبائر شمرده نشده باشد، نبايد كوچك دانست، زيرا هر كارى را كه خدا حرام يا واجب كرده، تخلف از آن، موجب ناراضى شدن خدا از ما مى شود و چيزى كه خدا را از ما ناراضى كند و ما را مستحق عذاب او كند، هرگز كم و كوچك نيست.

اميرالمومنين علیه السلام فرمودند: چيزى كه روز قیامت ضرر برساند، كوچك نيست. (وسایل الشیعه ج 15 ص 312)

و چه ضررى بالاتر از غضب خدا رسول خدا صلی الله و علیه و آله فرمودند: خداوند، غضبش را در بين گناهان مخفى كرده، پس هيچ گناهى را كم و كوچك نشماريد زيرا نمى دانيد غضب خدا در كدام است. (وسائل الشيعة ج: 15 ص: 313)

پيامبر خاتم صلی الله و علیه و آله به ابوذر فرمودند: اى ابوذر، به كوچكى گناه نگاه نكن، بلكه به بزرگى و عظمت خداوندى نگاه كن كه با گناه، از فرمانش سرپيچى مى كنى.

اى ابوذر، روح انسان با گناه، خيلى زود خراب و منقلب مى شود.

اى ابوذر، ممكن است انسان كار خوبى انجام دهد ودل به آن خوش دارد ولى گناهانى كوچكى را هم مرتكب شده باشد كه اصلا آن ها را به حساب نياورده باشد و روز قیامت ، خدا را از خودش به خاطر آن گناهان، ناراضى و غضبناك ببيند. پس بايد هر گناهى را خطرناك دانست. (مستدرك الوسائل ج: 11 ص: 349)

باید توجه داشت که شيطان ملعون براى اين كه بتواند راحت تر ما را به گناه آلوده كند، به ما تلقين مى كند كه اين كه گناه مهمى نيست. وجود مقدس اميرالمومنين علیه السلام مى فرمايد: بدترين گناهان، گناهى است كه گنهكار، آن را كوچك بشمارد. (وسائل الشيعه ج: 15 ص: 312) براى روشن شدن موضوع، به این مثال توجه کنید: اگر کسى سنگى به سوى ما پرتاب کند، ولى بعدا پشیمان شده و عذرخواهى کند، ممکن است او را ببخشیم، ولى اگر سنگ ریزه اى به ما بزند، و در مقابل اعتراض بگوید: این که چیزى نیست، بى خیالش. او را نمى بخشیم، زیرا این کار، از روح استکبارى او پرده برمى دارد و بیانگر آن است که او گناهش را کوچک مى شمرد

اين فكر كه، اين گناه كوچك را مى كنم، بعد، توبه مى كنم از فريب هاى ظريف شيطان است. زيرا گناه نوشته مى شود و اثر بد خود را مي گذارد و از كجا معلوم كه موفق به توبه بشويم. 

امام باقر علیه السلام فرمودند: از گناهان كوچك بپرهيزيد كه خداوند، شاهد و ناظر است و ملائك مامور مى نويسند. بعضى مى گويند گناه مى كنيم بعد توبه مى كنيم (از كجا مى دانيد كه موفق به توبه واقعى مى شويد يا نه). (كافي ج: 2 ص: 270)

سپس حضرت آيه قرآن را متذكر مى شوند كه مى فرمايد:  إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ يَقُول: وَ نَكْتُبُ ما قَدَّمُوا وَ آثارَهُمْ و َكُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْناهُ فِي إِمامٍ مُبِينٍ.

و مى نويسيم آن چه را كردند و همه نزد ما محفوظ است. (سوره یس آيه 12)

همچنین امام ادق  علیه السلام فرمودند: از گناهان كوچك هم بپرهيزيد زيرا آمرزيده نمى شود. سؤال شد كه گناهان كوچكى كه آمرزيده نمى شوند چيست.

فرمودند: اين كه گناه كند و بگويد: اين كه گناه مهمى نيست. خوشا به حالم اگر گناهم فقط اين باشد. (كافي ج: 2 ص: 287)