مدرسه علمیه حضرت قاسم بن الحسن(ع) تهران

چکیده

از دیدگاه امامیه امام معصوم (علیه السلام) دانشی الهی دارد؛ از این رو نقش هدایتگری امام بعد از پیامبر خاتم (صلی الله علیه و آله) ظاهر تا باطن جامعه و همه انسان‌ها را در بر می‌گیرد و امام پاسخگوی سؤالات و شبهات مردم در زمینه‌های مختلف است. آیات و روایات علم الهی ائمه (علیهم السلام) را به روشنی اثبات می‌کنند. از همین رو، مجموعه احادیث «ألف باب» را از منابع مهم آگاهی و علم گسترده امام بیان کرده‌اند. با توجه به اینکه امام فصل الخطاب اختلافات و بازگو‌کننده تعالیم نبوی است، خداوند به دلیل جایگاهی که برای امام مقرر کرده است، او را از دانشی گسترده و متمایز و از طریق مجاری ویژه و متعدد بهره‌مند می‌سازد. علم امام می تواند به صورت مستقیم و بدون واسطه مثل: قرآن و رسول گرامی اسلام، یا غیر مستقیم و باواسطه، مانند: تحدیث و الهام و عمود نور، تأمین گردد. در واقع، مبحث علم امام، منشعب از مباحث مرتبط به «امام» و «امامت» است و تلاش اهل بیت (علیهم السلام) در بیان و ارائه روایاتی که جایگاه ویژه‌ای در تبیین ضرورت علم امام و مجاری آن دارد، امری روشن و غیر قابل انکار است. مراجعه به این دسته از روایات و تدقیق و مطالعه در آنها، در حقیقت بیانگر منزلت والای «امام معصوم» پس از وجود گرامی رسول اکرم صلوات الله علیه در هدایت بشر، انتقال فرامین الهی، تبیین احکام خدا، تفسیر قرآن کریم، رفع شبهات و پاسخگویی به سوالات گوناگون در زمینه‌های مختلف و در یک کلام راهبری جامعه بشری است. در واقع، ضرورت علم امام به ضرورت وجود امام بر‌می‌گردد و شاید به همین دلیل است که اهل تسنن از ورود و بحث در این مورد، ممانعت می‌ورزند یا امام را عاملی می‌دانند که علمش از مجاری عادی حاصل می‌شود. قابل ذکر است که داده‌های اولیه این تحقیق به روش کتابخانه‌ای گردآوری شده و با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی پردازش و تدوین شده است.

واژگان کلیدی: علم، امام، عصمت، غیب.

پژوهشگر : سمیه سادات بطحایی

جهت مطالعه کامل تحقیق به مؤسسه آموزش عالی حوزوی حضرت قاسم بن الحسن(علیهماالسلام) مراجعه فرمایید.