پيامبر اكرم(ص) از نگاه امام صادق(ع)
تولد نور
امام صادق(ع) به نقل از سلمان فارسى فرمود: پيامبر اكرم(ص)فرمود: خداوند متعال مرا از درخشندگى نور خودش آفريد (1) نيز امام صادق(ع) فرمود: خداوند متعال خطاب به رسول اكرم(ص)فرمود: «اى محمد! قبل از اين كه آسمانها، زمين، عرش و دريا راخلق كنم. نور تو و على را آفريدم…». (2)
ثقهالاسلام كلينى(ره) مىنويسد: امام صادق(ع) فرمود: «هنگام ولادتحضرت رسول اكرم(ص) فاطمه بنت اسد نزد آمنه (مادر گرامى پيامبر)بود. يكى از آن دو به ديگرى گفت: آيا مىبينى آنچه را منمىبينم؟
ديگرى گفت: چه مىبينى؟ او گفت: اين نور ساطع كه ما بين مشرق ومغرب را فرا گرفته است! در همين حال، ابوطالب(ع) وارد شد و بهآنها گفت:
چرا در شگفتيد؟ فاطمه بنت اسد ماجرا را به گفت. ابوطالب به اوگفت: مىخواهى بشارتى به تو بدهم؟ او گفت: آرى. ابو طالب گفت:
از تو فرزندى به وجود خواهد آمد كه وصى اين نوزاد، خواهد بود (3)
توکل حقیقی چگونه است؟
تصویرذهنی شما از توکل چیست؟ مولفه های سازنده مفهوم “توکل” نزد شما چه چیزهایی است؟ میان توکل به خداوند و لزوم کار و تلاش چه نسبتی برقرار است؟
عطف توجه به معنای حقیقی و حقیقت معنای “توکل"، تاثیر بسزایی در زندگی دنیوی و اخروی فرد متوکل بر جای خواهد گذاشت. به منظور دستیابی به تصویری روشن از مفهوم “توکل” به خداوند مطالعه نوشتار حاضر را به شما توصیه میکنیم. امید که مقبول نظر و اثر بخش افتد.
“معنای توکل مسلماً این نیست که انسان در مسجد معتکف شود و مشغول به عبادت و راز و نیاز با خدا گردد و اوقات شبانه روز را بدین گونه سپری کند و دست از کسب و کار بردارد، به آن امید که خدا خود رزق و روزی او را تأمین کند؛ بی تردید این گونه اشخاص، بیراهه رفتهاند و به معنا و مفهوم حقیقی توکل دست نیافته اند. چنانکه در روایتی آمده است:
«رَای رَسُولُ اللّهِ(صلی الله علیه وآله) قَوْماً لایَزْرَعُونَ قالَ مَنْ اَنْتُم؟ قالُوا: نَحْنُ الْمُتَوَکِّلُونَ قالَ: لا بَلْ اَنْتُمْ الْمُتَّکِلُونَ»۱
پیامبر گرامی اسلام، گروهی را مشاهده کرد که به دنبال کشت و کار نمیروند، فرمود: چه میکنید؟ گفتند: ما متوکلین هستیم. آنگاه پیامبر فرمود: شما متوکل نیستید، بلکه سربار جامعه هستید.
پس توکل کننده باید از کار و تلاش غفلت نکند، چنانکه کسانی که اهل توکل نیستند، این گونه اند. منتها فرق این دو، در رابطه قلبی آنهاست: توکل کننده به انگیزه اطاعت امر خدا و با تکیه و امید داشتن به خدا تلاش میکند؛ ولی انسان غیر موحّد و غیر متوکل، روزی خود را در کارش میجوید و یا در دست دیگران که مزدی به او بدهند.
ارزش کار و آسیب شناسی آن در نهج البلاغه
تحقیق پایانی سطح دو (کارشناسی): ارزش کار و آسیب شناسی آن در نهج البلاغه
استاد راهنما: سرکار خانم رحیم پور
پژوهشگر:مهدیه قالیباف
این تحقیق تحت عنوان ارزش کار و آسیب شناسی آن در نهج البلاغه به ارزش کار و آسیب های آن با تکیه بر سخنان گهر بار امیر مومنان علی(علیه السلام) که در موقعیت های گوناگون بیان شده، پرداخته است.
کار به عنوان عنصر دوم تولید، یکی از آثار حیات انسانی و از شئونات ضروری زندگی آدمی است. از دیدگاه اسلام کار یک امر ارزشی و عبادی است. آدمی برای نیل به سعادت باید محکم، دقیق و شایسته عمل کند تا این که به نتیجه مطلوب برسد به همین جهت پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه وآله) می فرمایند : «هرگاه یکی از شما کاری انجام می دهند، آن را محکم و استوار انجام دهد .»
اما این کار ارزشمند، در بعضی موارد دچار آسیب هایی شده است. که این آسیب ها به دنبال خود بی نظمی و نابسامانی های فردی و اجتماعی را در پی خواهد داشت. حوزه علوم اجتماعی برای درمان این آسیب ها از تحقیقات میدانی استفاده کرده است. بعضی از آسیب های کار، بی کاری، کم کاری، تنبلی، عدم شایسته سالاری، عدم تأمین مالی… بر اساس سخنان امیر مؤمنان علی(علیه السلام) مورد بررسی قرار گرفته است. کار آفرینی و برنامه ریزی، انضباط کاری، اولویت دادن به بخش تولید، وجدان کاری، وقف… با تکیه بر نهج البلاغه به عنوان راه های درمان بیان شده است.
نتیجه مطالب این تحقیق عبارت است از این که کار، ارزشمند است به خصوص کارهای تولیدی و بی کاری، تنبلی … منفور و مورد مذموم از دیدگاه اسلام، به خصوص امیر مومنان(علیه السلام) می باشد.
جهت مطالعه کامل این تحقیق به مدرسه حضرت قاسم بن الحسن(ع) مراجعه فرمایید.
واژگان کلیدی :کار، ارزش کار، اقسام کار، آسیب شناسی، بیکاری، اخلاق اداری.
کار و تولید ملی از منظر آیات و روایات
چکیده پایان نامه ی سطح دو(کارشناسی): کار و تولید ملی از منظر آیات و روایات
استاد راهنما: سرکار خانم فاطمه فلاح
تهیه و تنظیم: محبوبه سلیمانی
کار و تولید داخلی از اساسی ترین مسائل زمینه ساز پیشرفت جوامع بشری است.آیات قرآن با توجه دادن انسان به سوی منابع طبیعی و استعداد و قدرت خدادادی، انسان را به استفاده و به خدمت گرفتن این منابع دعوت می کند و از آن جایی که خداوند عزتمندی را برای اسلام ومسلمانان وضع نموده و هیچ گونه راه نفوذ برای دشمنان اسلام و در نتیجه ذلت را برای جامعه اسلامی قرار نداده، باید برای پایداری این عزت و استقلال، جامعه اسلامی همواره باید به کار و تولید ملی و عدم وابستگی به بیگانگان توجه خاصی داشته باشد. از مشاغل پر اهمیتی که منجر به تولید داخلی یک کشور و بی نیازی ار کشورهای دیگر می شود، کشاورزی، دامپروری و صنعت آهنگری است که این مشاغل بیشتر مورد توجه آیات قرآن و ائمه اطهار(علیهم السلام) قرار گرفته است. هر کدام از این مشاغل به نوعی تأمین کننده ی کالاهای اساسی و حیاتی جامعه است که هر گونه عدم خودکفایی و خود اتکایی در این زمینه موجب تسلط اقتصادی دشمنان و در نتیجه تسلط فرهنگی و همه جانبه بر جامعه اسلامی می شود؛ لذا با پشتوانه ی غنی از آیات قرآن و تأکیدات معصومین (علیهم السلام) بر این امر، شایسته است نظام جمهوری اسلامی ایران از مسئولین تا افراد جامعه، خود رابرای کار و تلاش جدی، جهت تولید ملی آماده کنند.
جهت مطالعه کامل این تحقیق به مدرسه حضرت قاسم بن الحسن(ع) مراجعه فرمایید.
۶ صفت همسر شایسته از نظر قرآن
اهمیت گزینش همسر و آثار مترتب بر آن و نقش مرد و زن در تکامل و سعادت فردی و اجتماعی و نمودهای ازدواج موفق از اموری است که باید در هر ازدواج مورد بررسی قرار گیرد.
۱. اسلام و ايمان
يكي از شرايط انتخاب همسر كه در واقع شريك زندگي است، اسلام و بُعد مذهبي - عقيدتي فرد مي باشد. زن و مرد مي بايست در اين امر هم فكر و هم عقيده باشند و اگر يكي از آن ها مشرك باشد، عقد و ازدواج آن ها باطل خواهد بود.
قرآن كريم، به صراحت اين مطلب را بيان مي كند و مي فرمايد: مرد مسلمان هرگز حقّ ندارد با زن مشرك ازدواج كند، همين طور از ازدواج زنان مسلمان با مردان كافر منع كرده است؛ همچنین اين نكته را يادآوري كرده كه ازدواج مردان مسلمان با كنيزانِ مسلمان بهتر از ازدواج با زنان آزاده ي مشركۀ می باشد؛ همين طور ازدواج زنان مسلمان با بردگان مسلمان بهتر از ازدواج با مردان مشرك است: «و َ لا تَنْكِحُوا الْمُشْرِكاتِ حَتَّي يُؤْمِنَّ وَ لَأَمَةٌ مُؤْمِنَةٌ خَيْرٌ مِنْ مُشْرِكَةٍ وَ لَوْ أَعْجَبَتْكُمْ وَ لا تُنْكِحُوا الْمُشْرِكِينَ حَتَّي يُؤْمِنُوا وَ لَعَبْدٌ مُؤْمِنٌ خَيْرٌ مِنْ مُشْرِكٍ وَ لَوْ أَعْجَبَكُمْ» (۱)
با زنان مشرك ازدواج نكنيد، تا اين كه ايمان بياورند و كنيز با ايمان از زن مشرك بهتر است، اگرچه آن زن مشرك (از لحاظ زيبايي) ماية شگفتي شما باشد و به مردان مشرك زن ندهيد تا اين كه ايمان بياورند و غلام با ايمان از مرد آزاد مشرك بهتر است، اگرچه آن مرد مشرك ماية شگفتي شما باشد.
در ادامه نیز، حكمت حرمت ازدواج با مشركان را بيان كرده و مي فرمايد:«… أُولَئِكَ يَدْعُونَ إِلَي النَّارِ…» (۲)
آن ها به آتش دوزخ مي خوانند. چرا كه مسير مشرك يك مسير انحرافي است، مسيري است كه به ظلمت، تباهي و جهنم ختم مي شود.
ویژگیافراد عاقل در کلام مولا علی (ع)
امیرالمؤمنین علی (ع) در باب ویژگی های انسان های عاقل می فرمایند:
. روش و آیین زندگی اش بر اساس دین خداوند است، اخلاقش بر پایه ی بردباری و حلم است.
. از روی فکر و اندیشه سخن می گوید و نظر می دهد.
. تا آنگاه که مورد سؤال واقع نشده است، پاسخ نمی دهد.
. اگر لب به سخن باز کند، پخته و به حق سخن می گوید.
. اگر سخن یا مطلبی را بشنود در آن دقت می کند، پس اگر ارزشمند بود آن را حفظ می کند وگرنه آن را فراموش می کند.
. اگر خبری را بگوید، راست می باشد و به قول خود وفا می کند.
دسته ی دوم انسان های احمق می باشند که ویژگی های آنان چنین است:
. اگر در برابر خطر قرار گیرند و یا در شرف از دست دادن منفعتی باشند و به آنها هشدار داده شود، به جای آنکه پند گیرند و بیدار شوند، غفلت می کنند و در لحظه ای که باید هوشیار باشند، غافلاند.
. اگر در جایگاه و یا عمل ارزشمندی قرار بگیرند رهایش می کنند.
. اگر در اثر نادانی به مشکلی برخورد کنند بیشتر در جهل و ناآگاهی فرومی روند و به جای اینکه اندیشه ای برای رفع آن نمایند و اگر خبر دروغی را بشنوند در صحت آن دقت و کنکاش نمی کنند.
امیرالمؤمنین علی (ع) پس از آن در مورد ویژگی های افراد فاجر و بدکار بیان داشته اند: وَ الفاجِرُ اِن اِئتَمنتَهُ خانَکَ، وَ اِن صاحَبتَهُ شانَکَ وَ اِنَ وَثَقَت بِهِ لَم یَنصحُک:
. اگر به او اطمینان نمایی، خیانت می کند.
. اگر با او رفاقت و دوستی نمایی، آبرویت را می برد .
. اگر با او مشورت نمایی، خیرخواه خوبی برای تو نمی باشد.
پی نوشت ها:
۱- علامه مجلسی، بحارالانوار، ج ۷۰: ۹.
۲- شیخ صدوق، حضال: ۹۱.
۳- ناطقی، نقش دین در سلامت جامعه: ۶۹- ۶۷.