مدرسه علمیه حضرت قاسم بن الحسن(ع) تهران

چکیده

مقصود از فعالیتهای اقتصادی هر گونه تلاش یا فعالیتی که برای تأمین نیازهای مادی انسان میباشد که این فعالیتها ضامن ادامه حیات مادی میباشند. فعالیتهای اقتصادی نظامهای سرمایهداری که تنها بعد مادی اقتصاد را در نظر دارد و آدمی را از بهره های معنوی و اخروی محروم ساخته است امَا فعالیت های اقتصادی اسلامی که در قرآن کریم آمده است باعث سعادت واقعی اقتصادی انسان هم در دنیا و هم در آخرت میباشند که این فعالیت های اقتصادی شامل فعالیت های مثبت که به آنها امر شده است و علامه طباطبائی رحمه الله بیاناتی را در تفسیر المیزان و در ذیل این آیات مربوط به بیان فرموده‌اند که این فعالیت‌های مثبت پیشرفت جامعه اسلامی را در زمینه اقتصاد در پی خواهد داشت و از جمله آنها بحث کار و تلاش تجارت سالم و  انفاق در راه خدا، میباشد و همچنین شاخص‌های منفی که خداوند از عمل به آن نهی فرموده و آنها را آفت پیشرفت اقتصاد قلمداد کرده است و علامه نیز در این زمینه در المیزان بیاناتی فرموده‌اند و این موارد راشامل تجارت ناسالم که خود مباحث قمار،کم فروشی، ربا و رشوه را در بر می گیرد جزء شاخص‌های منفی می‌دانند. بنابراین با توجه به آیات قرآن کریم فعالیت‌های اقتصادی انسان مسلمان برخلاف سرمایه‌داری به دنبال جلب رضایت پروردگار و انجام واجبات و مستحبات و ترک محرمات است و در فعالیت‌های اقتصادی میانه رو است.

روش اتخاذ شده در این پژوهش اسنادی است که با مراجعه به کتابخانه‌ها صورت گرفته است.

واژگان کلیدی: اقتصاد، فعالیت اقتصادی، علامه طباطبائی، تفسیر المیزان

پژوهشگر: عاطفه محمد میرزایی

جهت مطالعه کامل تحقیق به مؤسسه آموزش عالی حوزوی حضرت قاسم بن الحسن(علیهماالسلام) مراجعه فرمایید.

چکیده:

انسان، برترین مخلوق خداوند می­باشد و تمام زمینه های رشد و کمال در وجود او قرار داده شده تا به مقام خلیفه الهی برسد و این هدف جز با تربیت دینی و اخلاقی که انسان را از بعد حیوانی دور
می­کند و به بعد والای انسانی می رساند، ممکن نیست. حضرت علی (علیه السلام) در این زمینه رهنمودهای گرانسنگی دارند که در این پژوهش به برخی از آنها اشاره می­شود. تربیت دارای یک نظام منسجم و ویژه است که این نظام از بخش­های مهمی مانند اصول تربیتی (قوانین حاکم بر تربیت)، مبانی تربیتی (گزاره­هایی که بیانگر تمامی موقعیت­ها و امکانات انسانی است)، روش های تربیتی (شیوه و راه رسیدن به تربیت) ، اهداف تربیتی (اغراض مربی و متربی در فرآیند تربیت) و آسیب شناسی تربیتی (شناختن عیوب و نقص های تربیت) تشکیل شده است. تربیت اخلاقی در اسلام، ویژگی­های مهمی چون ابتنای بر مفروضات متافیزیکی، تقدم بنیان­های ثابت بر تربیت اخلاقی در اسلام، اقتدار گرا و الگو محور بودن دارد. بسیاری از گزاره­های تربیتی در نهج­البلاغه در مقام تبیین اصول، مبانی، روش­ها، اهداف و آسیب­های تربیت اخلاقی است. برخی از مهم ترین مبانی تربیتی، ترجیح فرایض بر نوافل و ترجیح عدل بر جود و نیز از مهم­ترین اصول تربیتی، تأثیر وضعیت محیطی و اجتماعی و عدالت ورزی است. همچنین از مهم­ترین روش­های تربیتی می­توان به روش حکمت و روش موعظه اشاره کرد و نیز مهم­ترین اهداف تربیتی قرب الهی و شکوفایی عقل و از مهم­ترین آسیب­ها در امر تربیت اخلاقی، تردید در آموزه­ها و اعتقادات دینی و سستی در انجام تکالیف دینی می­باشد. حاصل آنکه تربیت اخلاقی از دیدگاه امام علی (علیه السلام) دارای مبانی، اصول، اهداف، روشها وآسیب شناسی ویژه ای است. داده­های اولیه پژوهش حاضر به روش کتابخانه ای جمع آوری شده و با استفاده از روش توصیفی به طور عمده و روش تحلیلی در مواردی تدوین شده است.

واژگان کلیدی : تربیت اخلاقی، مبانی تربیتی، اصول تربیتی، روش های تربیتی، اهداف تربیتی، آسیب شناسی تربیتی و امام علی(علیه السلام).

پژوهشگر: سارا سادات حسینی

جهت مطالعه کامل تحقیق به مؤسسه آموزش عالی حوزوی حضرت قاسم بن الحسن(علیهماالسلام) مراجعه فرمایید.

چکیده

از دیدگاه امامیه امام معصوم (علیه السلام) دانشی الهی دارد؛ از این رو نقش هدایتگری امام بعد از پیامبر خاتم (صلی الله علیه و آله) ظاهر تا باطن جامعه و همه انسان‌ها را در بر می‌گیرد و امام پاسخگوی سؤالات و شبهات مردم در زمینه‌های مختلف است. آیات و روایات علم الهی ائمه (علیهم السلام) را به روشنی اثبات می‌کنند. از همین رو، مجموعه احادیث «ألف باب» را از منابع مهم آگاهی و علم گسترده امام بیان کرده‌اند. با توجه به اینکه امام فصل الخطاب اختلافات و بازگو‌کننده تعالیم نبوی است، خداوند به دلیل جایگاهی که برای امام مقرر کرده است، او را از دانشی گسترده و متمایز و از طریق مجاری ویژه و متعدد بهره‌مند می‌سازد. علم امام می تواند به صورت مستقیم و بدون واسطه مثل: قرآن و رسول گرامی اسلام، یا غیر مستقیم و باواسطه، مانند: تحدیث و الهام و عمود نور، تأمین گردد. در واقع، مبحث علم امام، منشعب از مباحث مرتبط به «امام» و «امامت» است و تلاش اهل بیت (علیهم السلام) در بیان و ارائه روایاتی که جایگاه ویژه‌ای در تبیین ضرورت علم امام و مجاری آن دارد، امری روشن و غیر قابل انکار است. مراجعه به این دسته از روایات و تدقیق و مطالعه در آنها، در حقیقت بیانگر منزلت والای «امام معصوم» پس از وجود گرامی رسول اکرم صلوات الله علیه در هدایت بشر، انتقال فرامین الهی، تبیین احکام خدا، تفسیر قرآن کریم، رفع شبهات و پاسخگویی به سوالات گوناگون در زمینه‌های مختلف و در یک کلام راهبری جامعه بشری است. در واقع، ضرورت علم امام به ضرورت وجود امام بر‌می‌گردد و شاید به همین دلیل است که اهل تسنن از ورود و بحث در این مورد، ممانعت می‌ورزند یا امام را عاملی می‌دانند که علمش از مجاری عادی حاصل می‌شود. قابل ذکر است که داده‌های اولیه این تحقیق به روش کتابخانه‌ای گردآوری شده و با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی پردازش و تدوین شده است.

واژگان کلیدی: علم، امام، عصمت، غیب.

پژوهشگر : سمیه سادات بطحایی

جهت مطالعه کامل تحقیق به مؤسسه آموزش عالی حوزوی حضرت قاسم بن الحسن(علیهماالسلام) مراجعه فرمایید.

چکیده

از دیدگاه امامیه امام معصوم (علیه السلام) دانشی الهی دارد؛ از این رو نقش هدایتگری امام بعد از پیامبر خاتم (صلی الله علیه و آله) ظاهر تا باطن جامعه و همه انسان‌ها را در بر می‌گیرد و امام پاسخگوی سؤالات و شبهات مردم در زمینه‌های مختلف است. آیات و روایات علم الهی ائمه (علیهم السلام) را به روشنی اثبات می‌کنند. از همین رو، مجموعه احادیث «ألف باب» را از منابع مهم آگاهی و علم گسترده امام بیان کرده‌اند. با توجه به اینکه امام فصل الخطاب اختلافات و بازگو‌کننده تعالیم نبوی است، خداوند به دلیل جایگاهی که برای امام مقرر کرده است، او را از دانشی گسترده و متمایز و از طریق مجاری ویژه و متعدد بهره‌مند می‌سازد. علم امام می تواند به صورت مستقیم و بدون واسطه مثل: قرآن و رسول گرامی اسلام، یا غیر مستقیم و باواسطه، مانند: تحدیث و الهام و عمود نور، تأمین گردد. در واقع، مبحث علم امام، منشعب از مباحث مرتبط به «امام» و «امامت» است و تلاش اهل بیت (علیهم السلام) در بیان و ارائه روایاتی که جایگاه ویژه‌ای در تبیین ضرورت علم امام و مجاری آن دارد، امری روشن و غیر قابل انکار است. مراجعه به این دسته از روایات و تدقیق و مطالعه در آنها، در حقیقت بیانگر منزلت والای «امام معصوم» پس از وجود گرامی رسول اکرم صلوات الله علیه در هدایت بشر، انتقال فرامین الهی، تبیین احکام خدا، تفسیر قرآن کریم، رفع شبهات و پاسخگویی به سوالات گوناگون در زمینه‌های مختلف و در یک کلام راهبری جامعه بشری است. در واقع، ضرورت علم امام به ضرورت وجود امام بر‌می‌گردد و شاید به همین دلیل است که اهل تسنن از ورود و بحث در این مورد، ممانعت می‌ورزند یا امام را عاملی می‌دانند که علمش از مجاری عادی حاصل می‌شود. قابل ذکر است که داده‌های اولیه این تحقیق به روش کتابخانه‌ای گردآوری شده و با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی پردازش و تدوین شده است.

واژگان کلیدی: علم، امام، عصمت، غیب.

پژوهشگر : سمیه سادات بطحایی

جهت مطالعه کامل تحقیق به مؤسسه آموزش عالی حوزوی حضرت قاسم بن الحسن(علیهماالسلام) مراجعه فرمایید.

چکیده

حقیقت دعا، توجه ناقص به کامل مطلق برای رفع احتیاج و نقص خود است. مناجات نیز نوعی دعا است که به نجوای بین خالق و مخلوق گفته می­شود. گنجاندن و انتقال بسیاری از آموزه­های تربیتی توسط ائمه معصومین علیهم السلام در قالب دعا، به ویژه مناجات، حاکی از اهمیت بسیار زیاد این متون ارزشمند و پر محتوا است و ضرورت توجه مشتاقان و تامّل و تحقیق در آن را بیش از پیش می­نمایاند. از میان رهنمودهای فراوانی که از جانب امام سجاد علیه السلام، به عنوان میراث مکتوب به شیعیان رسیده، «مناجات خمسه عشره» است که مشتمل بر پانزده محور و موضوع مهم اخلاقی و عرفانی است. از مهم­ترین محورهای این مناجات، «مناجات الذاکرین» است که دیدگاه­های حضرت سید الساجدین را پیرامون «ذکر» بیان می­کند. ذکر عموماً به معنای سخنی است که بر زبان می­گذرد و اختصاصاً یاد کردن زبانی و قلبی خداوند به تکبیر و تسبیح و تحمید و تهلیل است. ذکر در قرآن چندین وجه معنایی دارد که در «مناجات الذاکرین»، معنای یاد شده، مورد نظر امام علیه السلام بوده است. ذکر از نظر امام، دارای مراتبی است هم از جهت محل صدور (قلبی، زبانی، عملی) و هم از لحاظ تجلّی و خفا (متجلّی و خفیّ). معرفت الهی، تعقل و تفکر و حبّ خدا از مهم­ترین عوامل ذکر و لذائذ دنیوی، اطاعت از غیر خدا و رفاه و آسایش طلبی از مهم­ترین موانع ذکر به شمار می­روند. خشوع و توجه به عزّ ربوبیت، دوام و استمرار و کثرت از آداب ذکر و اظهار تذلُّل و عبودیت در بارگاه الهی، اطمینان قلب، یاد کردن خدا از بنده و پاداش الهی از مهم­ترین آثار و ثمرات ذکر در «مناجات الذاکرین» هستند. داده­های اولیه نوشتار حاضر با استفاده از روش کتابخانه­ای گردآوری شده و با بهره­گیری از روش توصیفی تدوین گشته­اند.

واژگان کلیدی: دعا، مناجات، مناجات خمسه عشره، مناجات الذاکرین، امام سجاد علیه السلام.

پژوهشگر: سودابه مهدویان

جهت مطالعه کامل تحقیق به مؤسسه آموزش عالی حوزوی حضرت قاسم بن الحسن(علیهماالسلام) مراجعه فرمایید.

چکیده :

یکی از مهم­ترین راه­های ارتباط بین یگانه معبود هستی و انسان، دعا و مناجات است. مناجات یکی از اقسام دعاست. در فرهنگ اصیل و نورانی اسلام، گزاره­های تربیتی فراوانی در قالب دعا و مناجات بیان شده است و یکی از مهم­ترین و ارزشمندترین مناجات­های رسیده از اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام، مناجات خمسه عشره است که از حضرت سید الساجدین علیه السلام، صادر شده و دارای پانزده محور درخور توجه و پر محتوا می­باشد. این مناجات علاوه بر اعتبار در محتوا، از جهت سندی نیز دارای اعتبار و اهمیت می­باشد. از مهم­ترین فرازهای این مناجات نورانی، «مناجات مطیعین» است. مسأله­ی «اطاعت» یکی از مهمترین مراحل و حتی اصلی­ترین مرحله از مراتب سلوک الی الله به شمار می­رود و از این جهت دارای ارزش فراوانی است. در این مناجات حضرت زین العابدین علیه السلام «اطاعت» را از مهمترین ارکان دین برشمردند و آن جناب، ویژگیهای ساعین، صالحین، ابرار، سابقین و… را از مهمترین ویژگیهای مطیعین دانسته و مواردی همچون: اخلاص، جهاد در راه خدا، بصیرت، قرب الهی، لذت و شیرینی مناجات و… را از جمله عوامل اطاعت در این سیر الهی می­دانند. ایشان همچنین به موانع اطاعت که شامل: معصیت و نافرمانی، آرزوهای طولانی، حجاب قلب و… است، اشاره فرمودند و در میان مناجات­های خمس عشره «مناجات مطیعین» دارای بیشترین محتوا و مطلب اخلاقی و سیر و سلوکی از نظر امام سجاد علیه السلام می­باشد و همین امر بر اهمیت فراوان «اطاعت» دلالت می­کند.

روش گردآوری داده­های اولیه در این تحقیق، کتابخانه­ای و روش داده­پردازی و تدوین توصیفی ـ تحلیلی است.

واژگان کلیدی: دعا، مناجات مطیعین، مناجات خمسه عشره، امام سجاد علیه السلام.

پژوهشگر : فاطمه مهیرکجوری

جهت مطالعه کامل تحقیق به مؤسسه آموزش عالی حوزوی حضرت قاسم بن الحسن(علیهماالسلام) مراجعه فرمایید.